Rycina 2. Wykres segregujący oryginalnego systemu i raportu „Rzut oka na praktykę”, opracowanego i wdrożonego przez autora.

Wykorzystanie opartej na rywalizacji strony ludzkiej natury w leczeniu cukrzycy może znacznie zwiększyć zainteresowanie ze strony pacjentów. Jako przykład może posłużyć badanie kliniczne prowadzone od grudnia 2002 roku do maja 2003 roku i przedstawione podczas trzeciego dorocznego spotkania dotyczącego technologii wykorzystywanych w leczeniu cukrzycy, zorganizowanego przez Diabetes Technology Society (ryc. 2).⁶ Zaprezentowany plakat obejmował stratyfikację grupy pacjentów oraz wizualnie przekonującą analizę stężenia glukozy we krwi. Na rycinie 2 przedstawiono wszystkich pacjentów uczestniczących w badaniu, których podzielono w zależności od przeciętnego samodzielnie zmierzonego stężenia glukozy we krwi w ciągu ostatnich 14 dni (na osi pionowej) oraz odpowiadającego tym wartościom odchylenia standardowego (na osi poziomej).

Jak widać na rycinie, pacjent 014 „przewodził grupie” pod względem źle kontrolowanej glikemii. Jeżeli dodamy do tego informację, że był to chory ze świeżo rozpoznaną cukrzycą, to można sobie łatwo wyobrazić stres, którego doświadczała rodzina pacjenta, a także względne ryzyko nocnego przyjęcia chorego na szpitalny oddział ratunkowy z powodu cukrzycowej kwasicy ketonowej. Pamiętając o potencjalnych prawnych konsekwencjach nieograniczonego dostępu do takich danych, praktyka lekarska mogłaby doskonale wykorzystać te informacje, rozpowszechniając je dla celów edukacyjnych za pomocą mediów społecznościowych.

W ramach procesu rekrutacji do badania autorzy ułatwili komunikację między anonimowymi uczestnikami. Wszystkich uczestników zaproszono do obejrzenia tych wykresów danych za pomocą standardowej przeglądarki internetowej.

Ten wykres jest jednym z najwcześniejszych przykładów tego, w jaki sposób internet umożliwił zebranie danych w narzędziu „Rzutu oka na praktykę”, które łatwo można sobie wyobrazić jako element dzisiejszej elektronicznej dokumentacji medycznej. Ale kiedy został on wykorzystany bezpośrednio przez pacjentów jako narzędzie wywierania wpływu społecznego, pacjenci uznali za bardzo satysfakcjonującą wiedzę, że nie są sami w zmaganiach z cukrzycą. Co więcej, pacjenci wymieniali zachęcające słowa wsparcia, do których skłaniały ich czasowe wahania kontroli glikemii u poszczególnych uczestników. Chorzy podkreślali również zadowolenie z potwierdzenia ważności własnych zmagań z kontrolą glikemii, kiedy uczestnik chory na cukrzycę typu MODY, uwidoczniony na rycinie 2 jako jedyny pacjent znajdujący się w lewym dolnym kwadrancie, czyli z najlepszymi wynikami leczenia cukrzycy, sam zmagał się z okresowym pogorszeniem kontroli glikemii w okresie ostrej choroby. Musimy się jeszcze wiele dowiedzieć o społecznych aspektach leczenia cukrzycy katalizowanych przez wizualizację danych w grupach rówieśniczych.

Podsumowanie

Media społecznościowe mogą być ważnymi nowymi kanałami wykorzystywania wpływu rówieśników na samodzielne leczenie cukrzycy. Nawet w krótkoterminowej perspektywie ignorowanie tego bogatego i zróżnicowanego źródła informacji będzie przynosić szkodę pacjentom. Wystarczy poświęcić jedynie minimum czasu, ponosząc przy tym co najwyżej niewielkie lub nawet żadne koszty, aby zapoznać się z wybranymi agendami mediów społecznościowych i zademonstrować pacjentom, że opiekujący się nimi personel opieki zdrowotnej jest aktywnie zainteresowany ich dobrostanem i chce iść z duchem czasu. W dłuższej perspektywie angażowanie pacjentów w leczenie cukrzycy za pośrednictwem mediów społecznościowych zapewni wydajność komunikacji stwarzającą nadzieję na uzyskanie rekompensaty za zainwestowany czas i pieniądze.

Podziękowania

Informacje zawarte w tym artykule są oparte na ponad dziesięcioletnim doświadczeniu autora w tej dziedzinie, jego roli jako głównego badacza w wielu próbach klinicznych z zakresu medycyny translacyjnej, a także na komentarzach członków społeczności internetowej tudiabetes.org, skupiającej chorych na cukrzycę i sponsorowanej przez Diabetes Hands Foundation.

Copyright 2013 American Diabetes Association. From Diabetes Spectrum, Vol. 26, No. 4, 2013, p. 232. Power and pitfalls of social media in diabetes care. Reprinted with permission from The American Diabetes Association.