Indywidualizacja opieki diabetologicznej – moje refleksje

Umieszczane od kilku lat w europejskich, amerykańskich i polskich standardach diabetologicznych zalecenia zaczynają się od podkreślenia wagi indywidualizacji w podejściu do chorego. Zagadnienie jest znane tak długo jak historia medycyny. Przeżywa jednak ostatnio kryzys wśród młodego pokolenia lekarskiego. Zapewne z tego właśnie powodu jest tak mocno podkreślane w kolejnych przewodnikach postępowania medycznego.

Odejście od skoncentrowanych na chorym jako jednostce relacji lekarz-pacjent wynika prawdopodobnie z technicyzacji medycyny, rozwoju badań dodatkowych, a w szczególności diagnostyki obrazowej, w wielu specjalnościach. Bezkrytyczna wiara w wyniki tych badań potrafi wyłączyć zdrowy rozsądek i kusi drogą na skróty, ba, bywa że usprawiedliwia brak badania przedmiotowego, a nawet podmiotowego chorego. W końcu po co je przeprowadzać, skoro wynik USG jamy brzusznej, echokardiografii, koronarografii, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego odpowie na stawiane pytania...

Tak nowocześnie pojmowana medycyna może się obyć bez wnioskowania medycznego, diagnostyki różnicowej, a nawet poznawania obrazu rzadszych chorób – w końcu po to mamy „Dr Google”. Pamiętam, jak 25 lat temu mój szef, prof. Marc Imler, kierujący olbrzymią kliniką interny w Szpitalu Uniwersyteckim Hautepierre w Strasburgu, przestrzegał studentów medycyny przed porzuceniem tradycyjnych metod badania lekarskiego i skupieniem się wyłącznie na wynikach badań dodatkowych. Ten wspaniały internista nieraz udowodnił, że takie postępowanie wiedzie na manowce. Prowadzi lekarską młódź z pozycji intelektualistów, adeptów sztuki, w objęcia schematycznego myślenia i lepiej lub gorzej uprawianego rzemiosła.

Z drugiej strony schematy postępowania medycznego, różnego rodzaju zalecenia kliniczne, coraz częściej publikowane, wchodzą w szczegóły i pozostawiają lekarzom mniej pola na uprawianie samodzielnego myślenia. Niektóre towarzystwa naukowe sięgnęły ...

***

W tym sensie zalecenia NICE wydają się wyjątkowo rozsądne, bo nie zamykają drogi do samodzielnego myślenia i nie wiążą lekarskiej duszy. Z nimi lekarz nadal może rozwiązywać łamigłówki medyczne, czerpiąc z tego satysfakcję i zachowując się czasem ...