prof. dr hab. n. med. Dariusz Moczulski

Pod koniec czerwca 2023 r. w czasopiśmie „The Lancet” ukazał się ważny artykuł dotyczący zachorowań na cukrzycę na świecie w latach 1990-2021. Oszacowano w nim chorobowość cukrzycy i związane z tym obciążenia w 204 krajach i na terytoriach zależnych, w tym w Polsce. Według artykułu w 2021 r. na cukrzycę chorowało 529 mln ludzi na świecie, a chorobowość cukrzycy standaryzowana względem wieku wynosiła 6,1%. W 2021 r. cukrzyca typu 2 stanowiła 96% wszystkich przypadków cukrzycy. Najwyższa chorobowość obserwowana była w Afryce Północnej, na Bliskim Wschodzie oraz w regionie Oceanii. Chorobowość cukrzycy na świecie była wyższa u mężczyzn (6,5%) niż u kobiet (5,8%). W pewnych krajach chorobowość u mężczyzn była nawet o 50% wyższa niż u kobiet, a w niektórych była wyższa u kobiet.

Analizę przeprowadzono w 25 grupach wiekowych. W każdej grupie między 65 a 95 r.ż. chorobowość cukrzycy przekraczała 20%. W grupach wiekowych poniżej 20 r.ż. chorobowość nie była wyższa niż 1%. Najwyższą chorobowość odnotowano w grupie wiekowej 75-79 lat i wynosiła ona 24,4%.

Spośród 16 analizowanych czynników ryzyka cukrzycy najsilniejszym był podwyższony wskaźnik masy ciała (BMI). W okresie 1990-2021 chorobowość cukrzycy zwiększyła się na świecie z 3,2% do 6,1%, czemu towarzyszył wzrost wpływu podwyższonego BMI na ryzyko cukrzycy. Oszacowano, że do 2050 r. chorobowość cukrzycy zwiększy się do 9,8%, co oznacza, że 1 mld 310 mln ludzi będzie wówczas chorowało na cukrzycę. Wzrost ten będzie wynikał praktycznie całkowicie ze wzrostu chorobowości cukrzycy typu 2. Chorobowość cukrzycy typu 1 również wzrośnie, lecz będzie się ona tylko w niewielkim stopniu przyczyniać do wzrostu chorobowości cukrzycy. Największy wpływ na wzrost chorobowości cukrzycy do 2050 r. będzie miał wzrost BMI oraz zmiany demograficzne. Oszacowano, że w żadnym z krajów i terytoriów zależnych nie dojdzie do spadku chorobowości cukrzycy do 2050 r.

Rosnąca chorobowość cukrzycy to wyzwanie na najbliższe dekady. Ponieważ wzrost BMI jest najsilniejszym czynnikiem ryzyka cukrzycy, zapobieganie mu powinno stać się podstawową metodą zapobiegania cukrzycy. Wzrost chorobowości cukrzycy ogromnie zwiększy koszty wynikające z powikłań tej choroby.

W tym numerze „Diabetologii po Dyplomie” polecam artykuł „Przeszczepienie nerki – co diabetolog wiedzieć powinien”. Mimo że pacjenci po przeszczepieniu nerki nie trafiają się nam często, to jednak warto poznać specyfikę opieki nad nimi.