Odpowiedzi na często zadawane pytania na temat odpowiedniego czasu mierzenia długości szyjki macicy.

Każdego roku na całym świecie 15 milionów dzieci rodzi się przedwcześnie, co jest przyczyną 1,1 miliona zgonów, a także krótko- i długotrwałej niesprawności u wielu dzieci, które przeżyją. W krajach o wysokich przychodach porody przedwczesne (PTB – preterm birth) są główną przyczyną zgonu dzieci w wieku <5 lat, a na całym świecie drugą co do częstości przyczyną zgonów, ustępującą jedynie zgonom z powodu zapalenia płuc. Dostępnych jest niewiele testów prognostycznych pozwalających przewidywać, które ciąże zakończą się przedwcześnie. Większość PTB (2/3) następuje samoistnie, a ryzyko ponownego wystąpienia tego samego problemu podczas następnych ciąż jest duże. Wywiad wcześniejszego samoistnego PTB jest historycznie najsilniejszym czynnikiem ryzyka samoistnego porodu przedwczesnego.

Celem niniejszego opracowania jest dokonanie przeglądu wskazań i racjonalnych podstaw do przesiewowej oceny długości szyjki macicy w celu zapobiegania PTB w różnych sytuacjach klinicznych.

Jakie jest kliniczne znaczenie krótkiej szyjki macicy w ocenie ultrasonograficznej?

Spośród kobiet z wywiadem wcześniejszego samoistnego PTB tylko 10% rodzi kolejne dziecko przed 34 tygodniem ciąży. Obecnie najlepszym klinicznym sposobem przewidywania samoistnego PTB jest ocena długości szyjki macicy w drugim trymestrze ciąży za pomocą ultrasonografii przezpochwowej. Szyjkę o długości <10 centyla dla wieku ciążowego uważa się za krótką. W okresie od 18 do 24 tygodnia ciąży 10 centylowi odpowiada długość szyjki macicy <25 mm.

Ryzyko samoistnego PTB jest odwrotnie proporcjonalne do długości szyjki macicy: u kobiet z najkrótszą szyjką macicy ryzyko wcześniactwa jest największe.

Największe ryzyko PTB występuje więc u kobiet mających wcześniejsze samoistne PTB w wywiadzie oraz krótką szyjkę macicy. Mimo to stwierdzenie krótkiej szyjki macicy, niezależnie od wcześniejszego wywiadu położniczego, jest czynnikiem wiążącym się stale i w powtarzalny sposób ze zwiększonym ryzykiem samoistnego PTB dla wszystkich wartości progowych wieku ciążowego oraz w różnych populacjach pacjentek.

Czy należy wykonywać badanie ultrasonograficzne przez powłoki brzuszne, czy przezpochwowe?

Ultrasonografię przezpochowową uważa się za referencyjną metodę pomiarów długości szyjki macicy. W przeciwieństwie do ultrasonografii przez powłoki brzuszne pomiary w badaniu przezpochwowym są wysoce powtarzalne i nie wpływają na nie takie czynnik...