Niepłodność staje się coraz powszechniejszym zjawiskiem. Definicja niepłodności obejmuje zarówno niemożność zajścia w ciążę i jej utrzymania, jak i urodzenia żywego dziecka. Osobny termin – bezpłodność – stosowany jest w odniesieniu do osób niezdolnych do posiadania potomstwa.

Wprowadzenie

Problem niepłodności stał się w ostatnich latach problemem powszechnym. Według danych statystycznych w Polsce dotyczy on około 20% dorosłych w wieku rozrodczym, czyli mniej więcej 1,5 mln par starających się o potomstwo.¹

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) niepłodność definiowana jest jako niemożność zajścia w ciążę przez 12 miesięcy regularnego współżycia bez stosowania metod zapobiegania ciąży.^2,3 Pojęcie „niepłodność” obejmuje także niemożność utrzymania ciąży oraz niemożność urodzenia żywego dziecka.² Dłuższy czas trwania zaburzeń płodności uwzględnia definicja demograficzna zaproponowana przez ORC Macro łącznie z WHO, gdzie autorzy opisują niepłodność jako niemożność zajścia w ciążę bądź utrzymania ciąży przez osoby w wieku reprodukcyjnym w ciągu pięciu lat starań.¹

Niepłodność można zakwalifikować jako pierwotną lub wtórną. Pierwotna dotyczy sytuacji, w której para nie posiada i nigdy nie posiadała żywo urodzonego dziecka. Może się to wiązać z niemożnością zajścia w ciążę, poronieniami samoistnymi lub urodzeniem martwego dziecka.^2,4 Niepłodność wtórna diagnozowana jest w przypadku, gdy kobieta nie jest w stanie zajść w ciążę lub urodzić kolejnego dziecka po wcześniejszym powodzeniu rozrodu, tj. posiada już dziecko.²

Poronienie jest definiowane jako utrata ciąży przed 22 tygodniem. Trzy kolejne poronienia określa się jako poronienia nawracające. Problem ten dotyczy około 1% par.⁵ Natomiast według American Society for Reproductive Medicine (ASRM) poronienia nawracające diagnozuje się już w przypadku utraty dwóch kolejnych ciąż przed 20 tygodniem. Ciąże w takich przypadkach muszą być potwierdzone ultrasonograficznie lub histopatologicznie, wyłącza się z tej grupy ciąże biochemiczne, ektopowe i zaśniad groniasty.⁶

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wdrożenie diagnostyki mającej na celu wyjaśnienie przyczyn niepowodzeń rozrodu po dwóch następujących po sobie poronieniach.⁵

W każdym przypadku zaburzeń płodności proponuje się ocenę w trzech kategoriach:

• opisującej problem – czas trwania niepłodności, wiek starających się o dziecko, pierwotna niepłodność lub wtórna
• diagnostycznej – testy diagnostyczne, problemy z owulacją lub niedrożność jajowodów u kobiety, nieoptymalny lub nieprawidłowy wynik badania nasienia mężczyzny itp.
• prognostycznej – ocena prawdopodobieństwa spontanicznej koncepcji na podstawie danych klinicznych i wykonanych badań.⁷