Choroba von Willebranda – zbyt rzadko rozpoznawany problem
Andra H. James, MD, MPH
Istnieje kilka postaci tej choroby, a u kobiet z nadmiernymi krwawieniami z dróg rodnych należy prowadzić diagnostykę w tym kierunku.
ZAGADNIENIA KLUCZOWE
- Ciężkość choroby von Willebranda zależy od stężenia czynnika von Willebranda i czynnika VIII oraz innych czynników modyfikujących.
- Badania laboratoryjne mają ograniczenia i żaden pojedynczy test nie identyfikuje wiarygodnie tej choroby.
Choroba von Willebranda (vWD) jest najczęstszym dziedzicznym zaburzeniem krzepnięcia. Występuje u około 90% kobiet leczonych w ośrodkach dla chorych na hemofilię w Stanach Zjednoczonych.1 Ponieważ kobiety są narażone na problemy z hemostazą podczas krwawień miesiączkowych i porodów, komplikacje wynikające z vWD są u nich większe niż u mężczyzn.
Ginekolodzy-położnicy mogą mieć do czynienia z kobietami z rozpoznaną już vWD lub też z pacjentkami, u których występują nieproporcjonalnie nasilone krwawienia z dróg rodnych. Te ostatnie powinny być oceniane w kierunku vWD. W pierwotnej pracy z 1926 roku fiński lekarz Erik von Willebrand zaobserwował, że choroba ta występuje u kobiet dwukrotnie częściej niż u mężczyzn, ale mimo tej różnicy prawdopodobieństwo jej odziedziczenia u kobiet nie jest większe niż u mężczyzn.2 Istotnie, z wyjątkiem vWD typu 3 i 2N, które są dziedziczone w sposób autosomalny recesywny (homozygoty lub złożone heterozygoty), sposób dziedziczenia vWD jest autosomalny dominujący.3
Czynnik von Willebranda i typy vWD
Choroba von Willebranda wynika z niedoboru prawidłowego czynnika von Willebranda (vWF) z powodu jego występowania w niewystarczających ilościach lub w nieprawidłowej postaci. Czynnik von Willebranda jest wydłużonym, multimerycznym białkiem (zbudowanym z wielu identycznych podjednostek), które ma miejsca wiązania płytek, kolagenu (w warstwie podśródbłonkowej naczyń krwionośnych) oraz czynnika VIII. Ponieważ vWF jest potrzebny do prawidłowej adhezji płytek do miejsca uszkodzenia naczynia krwionośnego, a także ochrony czynnika VIII w krwiobiegu, niedobór prawidłowego vWF wywołuje skazę krwotoczną o różnej ciężkości w zależności od stężenia vWF i czynnika VIII oraz innych czynników modyfikujących.
Nie wszystkie przypadki vWD wynikają z defektu genu vWF, ale im mniejsze jest stężenie vWF u pacjentki, tym większe prawdopodobieństwo, że występuje u niej defekt genetyczny.3 Najczęstszym typem vWD, występującym u 75% osób z objawami choroby, jest typ 1, który charakteryzuje się niedoborem prawidłowego vWF i zwykle przebiega łagodnie. W typie 2 vWD występuje nieprawidłowy vWF. Typ 3, który zdarza się rzadko, charakteryzuje się niemal całkowitym brakiem vWF i ciężkim przebiegiem.3
