BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Przypadki laparoskopowe
Endometrioza głęboko naciekająca – technika operacyjna oszczędzająca unerwienie miednicy mniejszej
lek. Jacek Doniec1
lek. Magdalena Biela1
lek. Anna Stępniewska2
Marcello Ceccaroni, PhD2
Opis przypadku
Trzydziestoośmioletnia kobieta została przyjęta do kliniki z powodu endometriozy głęboko naciekającej miednicy mniejszej w celu leczenia operacyjnego. Pacjentka była już dwukrotnie operowana z powodu endometriozy w wieku 32 lat. Po operacji była leczona przez 6 miesięcy analogami GnRH, a następnie dwuskładnikową doustną antykoncepcją przez 4 lata. Po zakończeniu leczenia podejmowała nieskuteczne próby zajścia w ciążę. Po 6 miesiącach od odstawienia leków nastąpił nawrót objawów bólowych, a po roku wykonano ponowną operację z ich powodu. W trakcie operacji usunięto torbiel endometrialną o średnicy 5 cm z prawego jajnika. Odstąpiono od operacji rozpoznanej endometriozy głęboko naciekającej w tylnym kompartmencie ze względu na stwierdzenie podczas zabiegu masywnych zrostów między odbytnicą i tylną ścianą macicy. Ponadto pacjentka nie była przygotowana do zabiegu z możliwą kolizją z przewodem pokarmowym, a operacja została przeprowadzona w ośrodku niewykonującym tego typu zabiegów. Po operacji zaproponowano leczenie analogami GnRH przez 6 miesięcy i dwuskładnikową tabletką antykoncepcyjną w terapii ciągłej przez kolejne 6 miesięcy. Ze względu na brak poprawy zmieniono leczenie na dienogest. Mimo leczenia objawy nie ustąpiły.
W chwili przyjęcia poza silnymi dolegliwościami bólowymi w podbrzuszu pacjentka zgłaszała: dyspareunię o natężeniu 8/10 w skali VAS, dyschezję 7/10 oraz biegunki naprzemiennie z zaparciami, a także epizody wzdęć brzucha z trudnością w oddawaniu gazów. Ponadto kobieta skarżyła się na kłujący ból promieniujący w kierunku odbytu 5/10 i ból obustronny lędźwiowy 5/10. Pacjentka zrezygnowała z zajęć tańca akrobatycznego z powodu nasilającego się bólu w czasie aktywności fizycznej.
W badaniu ginekologicznym stwierdzono: obydwa więzadła krzyżowo-maciczne bolesne, pogrubiałe, w przegrodzie odbytniczo-pochwowej wyczuwalny guz średnicy około 3 cm. Badanie we wzierniku sklepienia pochwy nie wykazało zmian. W badaniu per rectum: naciek bolesny na przedniej ścianie odbytnicy średnicy około 3 cm, unieruchamiający ścianę odbytnicy. W USG przezpochwowym i przezbrzusznym stwierdzono macicę w tyłozgięciu nieruchomą, jajniki objęte zrostami, bolesne przy nacisku sondą, przylegające do tylnej ściany macicy, za szyjką macicy guz o charakterze endometriozy głęboko naciekającej (DIE) o wymiarach 25 × 20 mm. Ognisko endometriozy widoczne było również w górnej części odbytnicy – guz średnicy ok. 35 mm naciekający mięśniówkę jelita. Moczowody były nieposzerzone, pęcherz moczowy bez zmian.