W codziennej praktyce lekarza ginekologa nieodzowne są umiejętność różnicowania objawów zakażeń sromu i pochwy oraz wdrażanie leczenia zgodnie z profilem patogenów powodujących chorobę, ponieważ nieskutecznie leczone infekcje nawracają i mogą być przyczyną odległych powikłań.

Wprowadzenie

Zapalenia sromu i pochwy – zarówno sporadyczne, jak i nawrotowe – stanowią najczęstszą przyczynę zgłaszania się pacjentek do ginekologa. Powodem są dolegliwości, takie jak: świąd, ból, kłucie lub pieczenie okolicy sromu i pochwy, często połączone z nieprawidłową wydzieliną o nieprzyjemnym zapachu. Głównymi przyczynami są waginoza bakteryjna (BV – bacterial vaginosis) oraz zapalenia wywołane infekcją grzybiczą.¹ Inne choroby, takie jak: rzęsistkowica, zapalenie kiłowe oraz zmiany spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – human papillomavirus) lub opryszki genitalnej (HHV-2 – human herpesvirus type 2; dawniej HSV-2) są odpowiedzialne za mniejszy odsetek zmian. Rzadsze przyczyny to owsica, świerzb lub wesz łonowa. Oceniając stan pacjentki, nie wolno zapominać o jej statusie hormonalnym (hipoestrogenizm) i chorobach ogólnoustrojowych (takich jak cukrzyca) ani o przebytym nowotworze wymagającym radioterapii tej okolicy. Ocenie należy poddać również stan układu immunologicznego (np. w kierunku zakażenia HIV). W niniejszym artykule omówione zostaną jednostki będące łącznie przyczyną około 90% zakażeń sromu i pochwy. Są nimi: grzybica, waginoza bakteryjna i rzęsistkowica.

Drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu

Kandydoza pochwy i sromu to infekcja, która według Centers for Disease Control and Prevention (CDC) co najmniej raz w życiu dotyka około 75% kobiet, a w grupie około 45% odnotowujemy co najmniej dwa epizody.² Jeżeli pacjentka choruje 4 lub więcej razy w roku, mamy do czynienia z infekcją nawrotową (RVVC – recurrent vulvovaginal candidiasis), która występuje u około 5% pacjentek.^2,3 Zgodnie z danymi przedstawionymi w rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczącymi etiopatogenezy i leczenia drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu co dziesięć lat liczba wizyt lekarskich związanych z infekcjami grzybiczymi się podwaja.⁴ Zapalenia te wywoływane są głównie przez patogeny z rodziny Candida albicans,³ choć należy podkreślić, że rośnie liczba infekcji spowodowanych innymi podtypami określanymi mianem Candida non-albicans, szczególnie typem Candida glabrata, ale także rzadziej spotykanymi, takimi jak: C. krusei, C. kefyr, C. tropicalis czy Saccharomyces cerevisiae.⁵