Hormonalna terapia zastępcza u pacjentek po leczeniu nowotworów nieginekologicznych

prof. dr hab. n. med. Lechosław Putowski

Katedra i Klinika Ginekologii i Endokrynologii Ginekologicznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie , 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Lechosław Putowski

Katedra i Klinika Ginekologii i Endokrynologii Ginekologicznej,

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Al. Racławickie 23, 20-049 Lublin

e-mail: putowskil@yahoo.com

  • Przedwczesna menopauza w przebiegu choroby nowotworowej
  • Bezpieczeństwo menopauzalnej terapii hormonalnej u chorych na raka, jej związek z progresją choroby i nawrotem guza po zakończeniu leczenia hormonalnego
  • Wrażliwość wybranych nowotworów zlokalizowanych poza narządem płciowym na terapię hormonalną

Coraz większa liczba kobiet wymaga leczenia dolegliwości związanych z menopauzą, a wynikających z utraty czynności hormonalnej jajników. Do wcześniejszego wystąpienia objawów menopauzalnych może się przyczynić choroba nowotworowa, a przede wszystkim jej terapia. Zastosowanie leków hormonalnych jest najskuteczniejszym sposobem leczenia objawów menopauzy. Terapia hormonalna budzi jednak wiele kontrowersji zarówno wśród pacjentek, jak i personelu medycznego. Obawy te dotyczą nie tylko nowotworów układu rozrodczego, ale także guzów zlokalizowanych w innych narządach. W rekomendacjach dopuszcza się zastosowanie menopauzalnej terapii hormonalnej u pacjentek cierpiących na raka jelita grubego, nowotwory hematologiczne (chłoniaka i białaczkę), choroby nowotworowe wątroby, nerki i trzustki. Wskazano natomiast na niekorzystny wpływ terapii hormonalnej u pacjentek z guzem prolaktynowym przysadki, oponiakiem, glejakiem, rakiem pęcherza moczowego, rakiem tarczycy i chorobami nowotworowymi płuc. Do bezwzględnych przeciwwskazań zastosowania menopauzalnej terapii hormonalnej zaliczane są nowotwory piersi.

Menopauzalna terapia hormonalna a choroba nowotworowa

Wydłużenie życia kobiet powoduje wydłużenie czasu, w którym obserwuje się fizjologiczne ograniczenie produkcji hormonów przez jajniki. Wiąże się to z wystąpieniem wielu niekorzystnych zjawisk określanych mianem objawów menopauzalnych i z pogorszeniem jakości życia kobiety.

Jednocześnie wraz z wydłużaniem życia kobiety zwiększa się częstość występowania chorób nowotworowych, a wraz z postępem medycyny – ich wyleczalność. Niewątpliwie jednym ze skutków terapii przeciwnowotworowej jest upośledzenie czynności jajników, i to zarówno w sferze hormonalnej, jak i germinatywnej. Objawy menopauzy pojawiają się w ciągu kilku dni po chirurgicznej kastracji lub do około 12 tygodni po rozpoczęciu radioterapii.

Problemy związane z menopauzą, z którymi muszą się zmierzyć kobiety, to: objawy naczynioworuchowe, dysfunkcje seksualne, zaburzenia w obrębie układu moczowo-płciowego, a także pojawiające się w późniejszym okresie choroby sercowo-naczyniowe i post...

Przedwczesna menopauza może również prowadzić do wcześniejszego od oczekiwanego wystąpienia innych schorzeń, takich jak: zaburzenia poznawcze, demencja i parkinsonizm oraz choroby sercowo-naczyniowe.

Do góry