W 2022 roku w Stanach Zjednoczonych nowotwór złośliwy jajnika został wykryty u ponad 21 000 kobiet. Mimo że stanowi on w tym kraju tylko 1,1% nowych rozpoznań raka, to jest przyczyną 2,3% wszystkich zgonów z powodu chorób nowotworowych, a 5-letnia względna przeżywalność wynosi 49,1%¹. Mediana wieku w momencie postawienia diagnozy wynosi 63 lata. W Stanach Zjednoczonych zapadalność na nowotwory złośliwe jajnika jest największa wśród kobiet rasy białej (11,3 na 100 000), nieco mniejsza wśród kobiet pochodzenia azjatyckiego lub z wysp Pacyfiku (9,4 na 100 000) i kobiet rasy czarnej (9,0 na 100 000)¹.

Ogromna większość nowotworów złośliwych jajnika rozwija się w nabłonku, a mniejszy ich odsetek wywodzi się z komórek podścieliska i komórek rozrodczych (tab. 1, ryc. 1 i 2¹). Nowotwory nabłonkowe, czyli raki jajnika, można podzielić na guzy typu I i II. Podczas gdy guzy typu I (raki endometrioidalne, jasnokomórkowe, surowicze o niskim stopniu złośliwości oraz śluzowe) typowo są mniej agresywne, to guzy typu II (głównie surowicze raki o niskim stopniu dojrzałości i wysokim stopniu złośliwości) zachowują się znacznie bardziej agresywnie, prowadząc do wczesnego i uogólnionego rozsiewu². Spośród różnych typów nowotworów nabłonkowych surowicze raki o niskim stopniu złośliwości stanowią 60-80% wszystkich przypadków, natomiast rzadziej występują: raki śluzowe (5-10%), raki endometrioidalne (7-10%), raki jasnokomórkowe (8-12%), rakomięsaki (carcinosarcoma) (5%) oraz inne, rzadsze typy histologiczne³.

Objawy raka jajnika mogą być mało charaktery styczne. Zarówno raki typu I, jak i raki typu II manifestują się bólem brzucha, wzdęciem lub dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego, takimi jak zmiana charakteru wypróżnień⁴. U pacjentek z objawami należy wykonywać badania obrazowe brzucha/miednicy oraz oznaczać stężenie antygenu nowotworowego 125 (CA125) w surowicy. Niestety nie ma przesiewowych metod diagnostycznych o udowodnionej skuteczności (ani badań obrazowych, ani markerów nowotworowych), które pozwoliłyby na poprawę w zakresie wczesnego rozpoznawania tych nowotworów lub na zmniejszenie związanej z nimi umieralności⁵.

Pochodzenie raka jajnika

Mimo że formułowano różne teorie dotyczące rozwoju raka jajnika na podstawie informacji o czynnikach ryzyka i czynnikach ochronnych, lepsze poznanie miejsc powstawania tych nowotworów stało się możliwe dzięki wiedzy na temat czynników molekularnyc...