Codziennie zdajesz egzamin z medycyny

Hipertensjologia

lek. Jan W. Pęksa 
prof. dr hab. n. med. Danuta Czarnecka

Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum w Krakowie

Oddział Kliniczny Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Adres do korespondencji:

lek. Jan W. Pęksa

Oddział Kliniczny Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej

oraz Nadciśnienia Tętniczego,

Szpital Uniwersytecki w Krakowie

ul. Macieja Jakubowskiego 2, 30-668 Kraków

e-mail: janwpeksa@gmail.com

❶  Proszę wybrać prawidłowe stwierdzenie dotyczące epidemiologii i powikłań nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży:

  1. Nadciśnienie tętnicze występuje w Europie u 6-10% ciężarnych
  2. Nadciśnienie tętnicze w okresie ciąży jest jednym z czynników prowadzących do wystąpienia małej urodzeniowej masy ciała u noworodków, może być także przyczyną przedwczesnego obumarcia płodu
  3. Nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego i rzucawki
  4. Nadciśnienie tętnicze wywołuje powikłania, które mogą wymagać przedłużonej intensywnej opieki nad noworodkiem
  5. Wszystkie powyższe odpowiedzi są prawidłowe

Komentarz

Nadciśnienie tętnicze w czasie ciąży stanowi bardzo ważny problem kliniczny. Według danych epidemiologicznych schorzenie to dotyczy w Stanach Zjednoczonych oraz w Europie 6-10% ciężarnych. Obecność istotnie podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego (BP – blood pressure) w okresie ciąży jest bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia matki i dziecka. Nadciśnienie tętnicze i jego powikłania są jednymi z najczęstszych przyczyn zgonów wśród ciężarnych w krajach rozwiniętych.

Nieleczone lub nieskutecznie leczone nadciśnienie tętnicze w okresie ciąży:

  • sprzyja wystąpieniu małej urodzeniowej masy ciała dziecka i wewnątrzmacicznemu zahamowaniu wzrastania płodu (IUGR – intrauterine growth restriction)
  • zwiększa ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego (preeclampsia) i rzucawki (eclampsia)
  • zwiększa ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu oraz przedwczesnego oddzielenia łożyska
  • wywołuje powikłania, które mogą wymagać przedłużonej intensywnej opieki nad noworodkiem
  • może być przyczyną wewnątrzmacicznego obumarcia płodu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

❶  Proszę wybrać prawidłowe stwierdzenie dotyczące epidemiologii i powikłań nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży:

Nadciśnienie tętnicze w czasie ciąży stanowi bardzo ważny problem kliniczny. Według danych epidemiologicznych schorzenie to dotyczy w Stanach Zjednoczonych oraz w [...]

❷ Przewlekłe nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży to według aktualnych wytycznych:

Nadciśnienie tętnicze w okresie ciąży może zostać zasadniczo podzielone na dwa stany kliniczne (które mogą się jednak na siebie nakładać):

❸ U każdej pacjentki z nadciśnieniem tętniczym planującej ciążę zaleca się wykonanie następujących badań:

U każdej kobiety z nadciśnieniem tętniczym planującej ciążę zaleca się wykonanie pakietu badań podstawowych, do których zgodnie z obowiązującymi wytycznymi hipertensjologicznymi [...]

❹ Do gabinetu kardiologicznego zgłasza się 32-letnia pacjentka z nadciśnieniem tętniczym 2 stopnia planująca w niedługim czasie zajście w ciążę. Chora przyjmuje przewlekle hydrochlorotiazyd 25 mg 1 × 1 tabl. rano oraz amlodypinę 5 mg 1 × 1 tabl. wieczorem. Według aktualnych zaleceń:

W stanowisku ekspertów PTNT, Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) z 2019 roku wskazano, że już [...]

❺ Wspomniana w pytaniu 4 pacjentka będąca aktualnie w ciąży po mniej więcej 4 miesiącach ponownie zgłosiła się do gabinetu kardiologicznego zaniepokojona wysokimi wartościami BP występującymi od blisko 2 tygodni. W gabinecie lekarskim wykazano: 170/116 mmHg (lewa kończyna górna, średnia z 3 pomiarów wykonanych w odstępach wynoszących 5-7 min) oraz 175/117 mmHg (prawa kończyna górna, średnia z 3 pomiarów wykonanych w odstępach wynoszących 5-7 min). Według pacjentki wartości BP uzyskane w domu wynosiły w ostatnich dniach 160-170/105-115 mmHg mimo terapii hipotensyjnej.

Prawidłowe postępowanie w tej sytuacji to:

❻ Do profilaktyki stanu przedrzucawkowego u kobiet w ciąży z nadciśnieniem tętniczym przewlekłym zalecane jest stosowanie w farmakoterapii:

W wielu randomizowanych badaniach klinicznych oraz metaanalizach badań wykazano, że stosowanie kwasu acetylosalicylowego rozpoczęte przed 16 tygodniem ciąży, czyli przed zakończeniem [...]

❼ Do leków hipotensyjnych stosowanych ze wskazań nagłych u kobiet w ciąży nie należą:

Stanem nagłym, w którym zaleca się skierowanie pacjentki do szpitala, jest utrzymywanie się (w kolejnych pomiarach wykonanych w ciągu 15-30 min) [...]

❽ Według stanowiska ekspertów PTNT, PTK i PTGiP z 2019 roku u pacjentek w ciąży zaleca się:

Nadciśnienie tętnicze u ciężarnych należy rozpoznać, jeśli skurczowe BP wynosi ≥140 mmHg i/lub rozkurczowe BP ≥90 mmHg. Zalecenie to odnosi się [...]

❾ Do czynników ryzyka wskazujących na wysokie ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego zalicza się:

Do czynników ryzyka wskazujących na umiarkowane ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego należą:

❾ W przypadku stwierdzenia kardiomiopatii połogowej (niewydolności serca z objawami dysfunkcji skurczowej lewej komory [LVEF – left ventricular ejection fraction], które wystąpiły pod koniec ciąży lub w ciągu kilku miesięcy po porodzie) jako leczenie przyczynowe można rozważyć:

Po zakończeniu ciąży można rozważyć leczenie przyczynowe kardiomiopatii połogowej. W takim wskazaniu zalecana jest bromokryptyna (pochodna ergokryptyny pobudzająca receptory dopaminergiczne w [...]

Do góry