Temat numeru
Przewlekłe nadciśnienie tętnicze podczas ciąży
Ayodeji Sanusi, MD, MPH1,2
Alan Tita, MD, PhD1-3
- Kryteria rozpoznawania i klasyfikacja nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży
- Zagrożenie związane z nadciśnieniem tętniczym podczas ciąży – jego wpływ na wyniki położnicze
- Postępowanie w przewlekłym nadciśnieniu tętniczym w czasie ciąży
Przewlekłe nadciśnienie tętnicze (NT) jest definiowane jako podwyższone ciśnienie tętnicze (BP – blood pressure), które występuje przed ciążą lub zostaje po raz pierwszy stwierdzone przed upływem 20 tygodnia ciąży1,2. Stan ten dotyczy w przybliżeniu 2% lub więcej ciężarnych, zależnie od kryteriów diagnostycznych3,4, i wiąże się ze zwiększoną częstością występowania niekorzystnych wyników matczynych i noworodkowych zarówno w krótko-, jak i w długoterminowej obserwacji1,2,5-9. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) definiuje przewlekłe NT podczas ciąży jako BP powyżej 140/90 mmHg uzyskane w przynajmniej 2 pomiarach wykonanych w odstępie co najmniej 4 godz., stwierdzone przed upływem 20 tygodnia ciąży2. Natomiast u kobiet niebędących w ciąży przewlekłe NT rozpoznaje się, jeżeli BP wynosi ≥130/80 mmHg przynajmniej w 2 pomiarach wykonanych w odstępie co najmniej 4 godz., co wynika ze zmian kryteriów diagnostycznych wprowadzonych w 2017 roku w wytycznych American College of Cardiology (ACC) i American Heart Association (AHA)10,11. Te zmiany kryteriów rozpoznawania NT są następstwem długoterminowo zwiększonej chorobowości z przyczyn sercowo-naczyniowych u osób z BP w przedziale 130-139/80-89 mmHg. Oznacza to, że u pacjentek niebędących w ciąży przewlekłe NT będzie rozpoznawane na podstawie niższych progowych wartości BP niż te, które obowiązują podczas ciąży, co z kolei zwiększy odsetek ciężarnych z przewlekłym NT2.
Rozpoznanie i klasyfikacja
Zgodnie z wytycznymi AHA/ACC klasyfikacja NT w zależności od BP obejmuje następujące kategorie (tab. 1):
- ciśnienie prawidłowe
- ciśnienie podwyższone
- nadciśnienie 1 stopnia
- nadciśnienie 2 stopnia
- przełom nadciśnieniowy11.
ACOG dzieli NT podczas ciąży na ciężkie (BP ≥160/ 110 mmHg) i łagodne (niewielkie; BP 140-159/ 90-109 mmHg). Ta klasyfikacja nadciśnienia koreluje ze stopniem zagrożenia dla matki i płodu oraz identyfikuje kobiety, które wymagają doraźnego leczenia w celu obniżenia BP podczas ciąży12. Zasadnicze znaczenie dla właściwej identyfikacji pacjentek z przewlekłym NT podczas ciąży mają dokładne pomiary BP (tab. 2)13,14.
Czynniki ryzyka i skutki nadciśnienia
Do niepoddających się modyfikacjom czynników ryzyka przewlekłego NT należą: starszy wiek, rasa czarna i NT w wywiadzie rodzinnym. Natomiast do modyfikowalnych czynników ryzyka zalicza się: otyłość (występującą u mniej więcej 40% osób w wieku rozro...