Sposób leczenia nietrzymania moczu (NM) oraz zaburzeń statyki narządu płciowego u kobiet (POP – pelvic organ prolapse) należy dostosować do: rodzaju i nasilenia dolegliwości, z jakimi zgłasza się pacjentka, typu zaburzeń anatomicznych i czynnościowych, ogólnego stanu zdrowia, a także jej preferencji. W każdym przypadku przed podjęciem decyzji o wykonaniu operacji należy rozważyć leczenie zachowawcze^1-3.

Obecnie stosuje się następujące nieoperacyjne metody leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM) i POP :

• zmianę stylu życia
• fizjoterapię mięśni przepony moczowo-płciowej
• środki mechaniczne (pessary, wielorazowe tampony)
• miejscowe leczenie hormonalne
• farmakoterapię.

Niektóre metody można ze sobą łączyć i tym samym zwiększać efektywność leczenia zachowawczego^1-3.

Zmiana stylu życia

Ważnym elementem leczenia zachowawczego jest zmiana stylu życia (lifestyle interventions), czyli uświadomienie chorej zachowań, które mogą powodować pojawienie się dolegliwości uroginekologicznych^1-3.

Otyłość jest istotnym czynnikiem wpływającym na dolegliwości uroginekologiczne. Wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index) >25 kg/m² znacząco zwiększa ryzyko NM. Utrata masy ciała już o 5% zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia epizodów WNM o 50%. Należy zatem zachęcać pacjentkę do redukcji masy ciała, gdyż wpłynie to korzystnie nie tylko na możliwość stosowania innych form leczenia z większą skutecznością, takich jak pessaroterapia czy leczenie operacyjne, lecz także na ogólną poprawę zdrowia⁴.

Na nasilenie objawów uroginekologicznych istotny wpływ ma rodzaj spożywanego pokarmu lub wypijanych płynów. Substancjami i produktami, które wpływają na trzymanie moczu, są: alkohol, kofeina, napoje gazowane, słodziki, czekolada, papryczki chili oraz leki o działaniu diuretycznym. Mogą one zaostrzać WNM i mimowolne skurcze mięśni pęcherza^1-3. Pacjentki często wypijają za małe ilości płynów i oddają mocz 2-3 razy razy dziennie, co nasila zaparcia oraz dolegliwości uroginekologiczne i zwiększa ryzyko zakażeń układu moczowego. Tym chorym zaleca się wypijanie większej ilości płynów w ciągu dnia oraz częstsze mikcje. Kobieta powinna wypijać 1,5-2 litry wody niegazowanej. Zaleca się, aby przerwy między mikcjami trwały 2-3 godz., niezależnie od tego, czy pojawia się uczucie parcia, czy nie^1-4. Natomiast kobiety, które za często opróżniają pęcherz (np. co 20-30 min) i odczuwają silne parcie, powinny starać się zwiększyć przerwy między mikcjami. W przypadku pojawienia się nadmiernego uczucia parcia w drodze do toalety pacjentka powinna się zatrzymać, zacisnąć mięśnie dna miednicy i odczekać do momentu ustąpienia parcia^1-3. W celu kontroli oddawania moczu można zachęcić pacjentkę do prowadzenia 3-dniowego dzienniczka mikcji^1-4.