Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

❶ Na wizytę domową do pacjentki w 6 dniu po porodzie przyjechał lekarz zaproszony przez rodzinę zaniepokojoną jej zachowaniem. Kobieta, lat 27, dotychczas leczona psychiatrycznie w dzieciństwie z powodu fobii szkolnej. Bliscy zauważyli u niej wahania nastrojów, drażliwość i nerwowość. Ciąża przebiegała fizjologicznie, pacjentka nie wymagała dodatkowej opieki specjalistycznej, psychicznie czuła się dobrze. Był to jej pierwszy w życiu poród siłami natury, trwał 13 godz. Według pacjentki było to traumatyczne przeżycie, na sali porodowej nie było przy niej rodziny z uwagi na obostrzenia epidemiologiczne w szpitalu. Obecnie pacjentka w obniżonym nastroju, płaczliwa, nie potrafi cieszyć się opieką nad dzieckiem, ale karmi piersią, skupiona na własnym samopoczuciu, zmęczeniu, z obawą i lękiem o swoje kompetencje jako matki.

❷ Do izby przyjęć szpitala powiatowego zgłosiła się 35-letnia kobieta, tydzień po porodzie fizjologicznym, z poczuciem zagrożenia, nielogiczna, wypowiadająca treści urojeniowe na temat swojej sytuacji rodzinnej. Ma obawy, że zrobi krzywdę sobie i dziecku, nie ufa sobie. Ma poczucie, że lepiej by było, gdyby ona i dziecko nie żyli. Od kilku dni nie śpi w nocy, prawie nie je, nie karmi piersią, odczuwa niepokój ruchowy, nie może skupić się w czasie rozmowy, w obniżonym nastroju. Pacjentka nie wyraża zgody na hospitalizację, jej bliscy deklarują, że zapewnią opiekę jej i dziecku, proszą o krótką interwencję i wypis do domu.

❸ Do lekarza zgłosiła się 27-letnia kobieta w 21 tygodniu ciąży, która od 5 lat leczy się z powodu depresji. Wcześniej była leczona wenlafaksyną oraz trazodonem XR (postać o przedłużonym uwalnianiu). Zmieniano terapię z powodu braku zadowalającej poprawy lub wystąpienia działań niepożądanych. Oczekiwaną poprawę osiągnięto przy stosowaniu paroksetyny. Pacjentka od ponad 10 miesięcy przyjmuje ją w dawce 40 mg. Nie zgłasza pogorszenia samopoczucia w trakcie ciąży.

❹ Do lekarza ginekologa zgłasza się 30-letnia kobieta leczona psychiatrycznie od 9 lat z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD) z dominującymi epizodami depresyjnymi, od 4 lat przyjmuje lamotryginę w dawce 150 mg 2 ×/24 h utrzymującej ją w stanie remisji. Pacjentka zgłasza chęć zajścia w ciążę.

❺ Kobieta, lat 30, leczona od 9 lat z powodu ChAD z dominującymi epizodami depresyjnymi, od 5 lat przyjmuje lit w dawce 1500 mg utrzymującej ją w stanie remisji. Pacjentka zgłasza chęć zajścia w ciążę.

❻ Kobieta w 6 tygodniu po porodzie, karmiąca piersią relacjonuje przygnębienie, obniżenie nastroju i napędu, ogólne zmęczenie, płaczliwość i kłopoty ze snem. Po poprzednich dwóch porodach u pacjentki wystąpił baby blues.

❼ Do lekarza zgłasza się 25-letnia kobieta w 21 tygodniu ciąży (ciąża pierwsza, poród pierwszy). Relacjonuje obniżenie nastroju, pesymistyczne myśli o sobie i o dziecku, brak chęci do życia, obniżenie apetytu (zbyt mało przybiera na wadze), nie przychodzi na zalecane badania w ciąży lub wykonuje je z opóźnieniem. Zaprzecza myślom samobójczym oraz agresji względem siebie.

❽ Pacjentką jest 30-letnia kobieta w 30 tygodniu ciąży (ciąża druga, poród pierwszy). Przed nią była leczona z powodu nawracających zaburzeń depresyjnych, obciążona stratą ciąży w 9 tygodniu, przez całą ciążę przyjmowała sertralinę z dobrym efektem.

❾ Do lekarza zgłasza się 35-letnia kobieta w 28 tygodniu ciąży (ciąża druga, poród drugi). W badaniu psychiatrycznym cechy umiarkowanej depresji, pacjentka jest w terapii poznawczo-behawioralnej od 3 miesięcy, ale bez poprawy, nie wyraża zgody na hospitalizację psychiatryczną w celu wykonania elektrowstrząsów ze względu na młodsze dziecko pozostawione w domu. Bez myśli samobójczych, bez objawów psychotycznych, stan somatyczny stabilny.

❿ Pacjentką jest 34-letnia kobieta w 36 tygodniu ciąży. Ciąża przebiegała z problemami, koniecznych było kilka hospitalizacji z powodu problemów z jej donoszeniem. Kobieta ma 4-letnie dziecko z deficytem intelektualnym; urodziło się po traumatycznym porodzie siłami natury w zamartwicy, z cechami niedotlenienia. Pacjentka panicznie boi się zakończenia ciąży siłami natury, śni koszmary dotyczące porodu. Od kilku tygodni w narastającym lęku i niepokoju, płaczliwa, słabo kontroluje emocje. Obawia się, że ona albo dziecko nie przeżyją porodu. Napięta, wybuchowa, drażliwa, wyraźne pogorszenie nastroju, słabo realizuje zalecenia lekarskie.