Kobieta w połogu a problem trudno gojących się ran
dr hab. n. o zdr. Beata Pięta, prof. UM1
lek. Michalina Pięta2
- Omówienie powikłań połogowych, w tym ran krocza i po cięciu cesarskim
- Zastosowanie antybiotykoterapii w profilaktyce zakażeń miejsca operowanego
- Postępowanie miejscowe z ranami niezakażonymi, zagrożonymi infekcją oraz zakażonymi
Pojawienie się dziecka na świecie jest najpiękniejszym, a zarazem najtrudniejszym momentem w życiu każdej kobiety. Połóg to okres występujący bezpośrednio po ciąży i porodzie, w którym następuje cofanie się anatomicznych, morfologicznych i czynnościowych zmian powstałych w organizmie kobiety podczas ciąży i porodu. Często wyobrażenia o tym etapie, który miał być beztroski i radosny, mijają się z rzeczywistością. Jednym z problemów pojawiających się w okresie połogu jest gojenie się rany po nacięciu krocza lub po cięciu cesarskim. W tym szczególnym czasie opieka medyczna powinna mieć charakter indywidualny, dostosowany do potrzeb pacjentki, ale przede wszystkim być adekwatna do rodzaju i skali problemów zdrowotnych. Warto jeszcze w trakcie ciąży zwrócić uwagę na profilaktykę powikłań połogowych, w tym zakażeń.
Zakażenia miejsca operowanego stanowią około 22% wszystkich zakażeń związanych z opieką zdrowotną1. Globalna częstość występowania zakażeń miejsca operowanego wynosi 0,5-15%, przy czym wyższy ich odsetek (do 38%) odnotowuje się w krajach rozwijających się i krajach o niskim średnim dochodzie.
W położnictwie większość poważnych zakażeń miejsca operowanego występuje po porodzie drogą cięcia cesarskiego. Częstość tych zakażeń waha się w granicach 2,8-15%, a u otyłych pacjentek odsetek ten dochodzi nawet do 30%2-4.
Rany krocza
Rozejście się i zakażenie zszytej rany krocza występują rzadziej. Niemniej należy wyedukować ciężarną w zakresie odpowiedniego przygotowania krocza do porodu, aby zminimalizować ryzyko jego nacięcia czy też pęknięcia. Warto zacząć od ćwiczeń mięśni dna miednicy, by je wzmocnić, i jednocześnie nauczyć się technik relaksacji okolic krocza. Aby zwiększać naturalną elastyczność tkanek w tym obszarze, należy codziennie (począwszy od 36 tygodnia ciąży) natłuszczać strefę między wejściem do pochwy a odbytem ciepłą oliwką lub naturalnym olejkiem, np. z wiesiołka, jednocześnie wykonując masaż krocza. Ważna jest też ogólna aktywność fizyczna ciężarnej. Kolejnym istotnym zagadnieniem jest wyleczenie wszystkich toczących się miejscowo, w obrębie dróg rodnych zakażeń, gdyż mogą one stanowić poważny problem zdrowotny zarówno dla przyszłej matki, jak i dziecka.
Okołoporodowe uszkodzenia krocza mogą mieć długoterminowe społeczne, psychologiczne i zdrowotne konsekwencje. Odczuwanie bólu i dyskomfortu w okolicy krocza związane z jego uszkodzeniem może negatywnie wpływać na jakość karmienia piersią, życie ro...