Komplikacje w blokadach okołokręgowych w położnictwie – znieczulenie podpajęczynówkowe i zewnątrzoponowe

dr n. med. Paweł Radkowski1-3

Julia Jankowska4

Aleksandra Obolewicz4

Alexandra Wójcik5

1Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Lekarski, Collegium Medicum, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

2Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie

3Hospital zum Heiligen Geist we Fritzlar, Niemcy

4Szkoła Zdrowia Publicznego, Collegium Medicum, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

5Studenckie Koło Anestezjologiczne, Collegium Medicum, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Paweł Radkowski

Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii,

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie

ul. Żołnierska 18, 10-561 Olsztyn

e-mail: pawelradkowski@yahoo.de

  • Techniki analgezji regionalnej stosowane u rodzących
  • Przeciwwskazania do blokady okołokręgowej jako znieczulenia podczas porodu
  • Omówienie działań niepożądanych analgezji regionalnej

Ból porodowy występuje za sprawą skurczów mięśnia macicy i rozwierania się szyjki macicy, ma on charakter bólu trzewnego na wysokości od Th10 do L1. W miarę postępu porodu, zstępowania główki w kanale rodnym, ucisku na dno miednicy, pochwę i krocze pojawia się ból somatyczny przenoszony za pośrednictwem nerwu sromowego. Metody zarówno niefarmakologiczne, jak i farmakologiczne łagodzenia bólu porodowego powinny działać na obydwa źródła bólu.

W łagodzeniu bólu porodowego możemy wykorzystać analgezję regionalną, która polega na częściowym lub całkowitym zniesieniu bólu poniżej poziomu segmentów Th8-10. W zależności od rodzaju zastosowanego znieczulenia może wystąpić różnego stopnia blokada motoryczna.

Znieczulenie zewnątrzoponowe jest jedną z najskuteczniejszych metod zniesienia bólu porodowego. W przestrzeni zewnątrzoponowej umieszcza się cewnik pozwalający na ciągły wlew środków do znieczulenia miejscowego. Zaletą tej metody jest to, że podawanie leków może być miareczkowane podczas całego przebiegu porodu w zależności od potrzeby. Ponadto cewnik zewnątrzoponowy założony w celu analgezji porodu może zostać użyty do znieczulenia podczas cięcia cesarskiego lub zabiegów wykonywanych po porodzie. Pacjentki, u których zastosowano tę metodę znieczulenia, mogą się swobodnie poruszać po zabiegu, co stanowi jej dodatkowy atut.

Znieczulenie podpajęczynówkowe jest metodą pozwalającą na doskonałe zniesienie bólu potrzebne do przeprowadzenia procedur o ograniczonym czasie trwania, takich jak np. cięcie cesarskie. Zazwyczaj korzysta się ze środków znieczulenia miejscowego o długim czasie działania w połączeniu z opioidami lub bez dodatkowych substancji. Czas trwania takiego znieczulenia wynosi 30-250 min w zależności od użytego preparatu oraz jego ilości.

Należy jednak pamiętać, że zastosowanie blokady okołokręgowej jako znieczulenia podczas porodu nie jest możliwe u wszystkich pacjentek. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami u rodzących są:

  • oporna na leczenie hipotensja
  • koagulopatia
  • podanie dawki heparyny drobnocząsteczkowej w ciągu 12 godz. poprzedzających poród
  • nieleczona bakteriemia
  • zakażenie w miejscu wkłucia
  • podwyższone ciśnienie śródczaszkowe spowodowane efektem masy.

Częstość występowania powikłań po blokadzie okołokręgowej przedstawiono na rycinie 11,2.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Hipotensja

<<>>

Popunkcyjny ból głowy

Popunkcyjny ból głowy może wystąpić w następstwie analgezji podpajęczynówkowej, ale też pojawić się po połączonym znieczuleniu podpajęczynówkowo-zewnątrzoponowym oraz po samym znieczuleniu [...]

Przemijające objawy neurologiczne

Bolesne odczucia lub dyzestezje w obrębie pośladków lub kończyn dolnych mogą pojawić się po znieczuleniu podpajęczynówkowym, jednak występują rzadko − u [...]

Krwiak zewnątrzoponowy

Krwiak zewnątrzoponowy należy do bardzo rzadkich, lecz groźnych powikłań znieczulenia regionalnego. Krwiak z porażeniem kończyn występuje rzadziej niż u 1 na [...]

Gorączka

Jednym z częstszych objawów niepożądanych podczas znieczulenia zewnątrzoponowego jest gorączka (>38°C). Występuje ona u 24% kobiet rodzących po raz pierwszy, które [...]

Zatrzymanie moczu

Poporodowe zatrzymanie moczu jest częstym powikłaniem i nie jest uznawane za niepokojące, dopóki trwa krócej niż 6 godz. od porodu. Dłużej [...]

Ropień zewnątrzoponowy

Do rozwoju ropnia zewnątrzoponowego jako konsekwencji znieczulenia regionalnego dochodzi niezwykle rzadko (1/50 000 pacjentek), lecz niebezpieczeństwo długotrwałych powikłań neurologicznych lub śmierci (10-30%) [...]

Podsumowanie

Blokady centralne w odcinku lędźwiowym kręgosłupa od lat uznawane są za złoty standard znieczulenia porodu. Metody te nie wywierają depresyjnego wpływu [...]
Do góry