Komplikacje w blokadach okołokręgowych w położnictwie – znieczulenie podpajęczynówkowe i zewnątrzoponowe
dr n. med. Paweł Radkowski1-3
Julia Jankowska4
Aleksandra Obolewicz4
Alexandra Wójcik5
- Techniki analgezji regionalnej stosowane u rodzących
- Przeciwwskazania do blokady okołokręgowej jako znieczulenia podczas porodu
- Omówienie działań niepożądanych analgezji regionalnej
Ból porodowy występuje za sprawą skurczów mięśnia macicy i rozwierania się szyjki macicy, ma on charakter bólu trzewnego na wysokości od Th10 do L1. W miarę postępu porodu, zstępowania główki w kanale rodnym, ucisku na dno miednicy, pochwę i krocze pojawia się ból somatyczny przenoszony za pośrednictwem nerwu sromowego. Metody zarówno niefarmakologiczne, jak i farmakologiczne łagodzenia bólu porodowego powinny działać na obydwa źródła bólu.
W łagodzeniu bólu porodowego możemy wykorzystać analgezję regionalną, która polega na częściowym lub całkowitym zniesieniu bólu poniżej poziomu segmentów Th8-10. W zależności od rodzaju zastosowanego znieczulenia może wystąpić różnego stopnia blokada motoryczna.
Znieczulenie zewnątrzoponowe jest jedną z najskuteczniejszych metod zniesienia bólu porodowego. W przestrzeni zewnątrzoponowej umieszcza się cewnik pozwalający na ciągły wlew środków do znieczulenia miejscowego. Zaletą tej metody jest to, że podawanie leków może być miareczkowane podczas całego przebiegu porodu w zależności od potrzeby. Ponadto cewnik zewnątrzoponowy założony w celu analgezji porodu może zostać użyty do znieczulenia podczas cięcia cesarskiego lub zabiegów wykonywanych po porodzie. Pacjentki, u których zastosowano tę metodę znieczulenia, mogą się swobodnie poruszać po zabiegu, co stanowi jej dodatkowy atut.
Znieczulenie podpajęczynówkowe jest metodą pozwalającą na doskonałe zniesienie bólu potrzebne do przeprowadzenia procedur o ograniczonym czasie trwania, takich jak np. cięcie cesarskie. Zazwyczaj korzysta się ze środków znieczulenia miejscowego o długim czasie działania w połączeniu z opioidami lub bez dodatkowych substancji. Czas trwania takiego znieczulenia wynosi 30-250 min w zależności od użytego preparatu oraz jego ilości.
Należy jednak pamiętać, że zastosowanie blokady okołokręgowej jako znieczulenia podczas porodu nie jest możliwe u wszystkich pacjentek. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami u rodzących są:
- oporna na leczenie hipotensja
- koagulopatia
- podanie dawki heparyny drobnocząsteczkowej w ciągu 12 godz. poprzedzających poród
- nieleczona bakteriemia
- zakażenie w miejscu wkłucia
- podwyższone ciśnienie śródczaszkowe spowodowane efektem masy.
Częstość występowania powikłań po blokadzie okołokręgowej przedstawiono na rycinie 11,2.