prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski

Szanowni Państwo!

W niniejszym, obszernym pod względem podejmowanych zagadnień, wydaniu „Ginekologii po Dyplomie” tematem wiodącym jest klinicznie ważny, czasami dramatycznie przebiegający, problem szczególnej patologii łożyska, jakim jest spektrum łożyska przyrośniętego (PAS – placenta accreta spectrum). Gorąco zachęcam do zapoznania się z aktualnym stanem wiedzy na temat tej groźnej i nieprzewidywalnej w skutkach patologii. Autorka tego wyczerpującego opracowania nie tylko przedstawia obecnie obowiązującą klasyfikację PAS, lecz także podaje praktyczne wskazówki dotyczące diagnostyki PAS (obok powszechnie znanych danych ultrasonograficznych omawia możliwości rzadziej stosowanej metody obrazowania za pomocą techniki rezonansu magnetycznego). Cennym uzupełnieniem tego opracowania jest propozycja algorytmu przesiewowej oceny kobiet w ciąży w kierunku PAS. Artykuł polecam nie tylko położnikom.

Pozostając w sferze problemów położniczych, z pewnością zainteresuje P.T. czytelników artykuł na temat zakażenia wirusem cytomegalii (CMV). Autorzy tego opracowania przedstawili różne skutki kliniczne zakażenia CMV u płodów, kobiet w ciąży i noworodków. Praktycznym aspektem tego opracowania jest wyczerpujące omówienie zarówno diagnostyki prenatalnej, jak i aktualnych możliwości profilaktyki oraz leczenia zakażenia CMV u dorosłych, możliwych działań medycznych in utero i u noworodków.

Blok opracowań położniczych uzupełniają, wcale nie tak rzadkie, problemy dotyczące opieki nad kobietą planującą ciążę i ciężarną z zaburzeniami depresyjnymi, a także depresją poporodową. Praktyczną korzyścią tego opracowania są informacje na temat doboru farmakoterapii oraz bezpieczeństwa leków przeciwdepresyjnych w ciąży i w okresie połogu. Jednocześnie przedstawiono możliwe powikłania nieleczonej depresji w czasie ciąży, a ponadto istotne wskazówki na temat rozpoznania i ewentualnego leczenia depresji poporodowej, w tym u kobiet karmiących piersią.

Temat, który coraz powszechniej gości w naszym życiu codziennym i wkracza do medycyny, także do położnictwa i ginekologii, to problemy związane z zastosowaniem sztucznej inteligencji (AI). W artykule na ten temat przedstawiono realne korzyści wynikające z implementacji AI w medycynie jako pomoc w diagnostyce i przy opracowywaniu spersonalizowanych planów leczenia, a także w zakresie usprawnienia logistyki działania systemu ochrony zdrowia. Aspekty etyczne i prawne korzystania z AI przez lekarzy są praktycznym uzupełnieniem tego godnego uwagi opracowania.

Obok AI rzeczywistym wyzwaniem współczesnej medycyny staje się problem onkopłodności. Chcemy skutecznie leczyć choroby onkologiczne, ale też przy jak najmniejszym uszczerbku na funkcji organizmu. Ze względu na gonadotoksyczność leczenia onkologicznego nieuchronnie pojawia się zatem problem zabezpieczenia płodności, a także monitorowania ciąży u pacjentek onkologicznych i u kobiet po leczeniu choroby nowotworowej. Polecam szerokiemu gronu czytelników.

Z zakresu ginekologii operacyjnej rekomenduję artykuł na temat możliwego zastosowania kuldocentezy w celach diagnostycznych i terapeutycznych u pacjentek zgłaszających się z powodu bólów brzucha po kontrolowanej stymulacji i/lub punkcji jajników w ramach procedury zapłodnienia pozaustrojowego. Według autorów tego opracowania kuldocenteza może stanowić mniej inwazyjną alternatywę dla laparoskopii diagnostycznej w wybranych przypadkach klinicznych. Zachęcam do uważnego zapoznania się z tym opracowaniem.

Jak zwykle chciałbym podkreślić, że moje wybory są bardzo subiektywne i nie wyczerpują ciekawych zagadnień (np. medyczno-prawnych) zawartych w bieżącym wydaniu „Ginekologii po Dyplomie”. Zachęcam zatem Państwa do lektury naszego czasopisma.