prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski

Szanowni Państwo!

Otyłość jest jedną z najczęstszych patologii występujących we współczesnym zindustrializowanym świecie. Konsekwencje otyłości w zakresie medycznym są bardzo rozległe i obejmują między innymi zagrożenia zakrzepowo-zatorowe, zwłaszcza przy obecności dodatkowych czynników ryzyka. Temat przewodni niniejszego wydania „Ginekologii po Dyplomie” dotyczy skuteczności dwuskładnikowych hormonalnych środków antykoncepcyjnych u pacjentek z otyłością, a także wpływu tych preparatów na przyrost masy ciała w tej grupie kobiet w aspekcie ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Artykuł opracowany przez autorki ze Stanów Zjednoczonych, gdzie problem otyłości jest szczególnie nasilony, stanowi doskonałe kompendium wiedzy w tym zakresie – gorąco polecam!

W tym samym duchu utrzymane jest opracowanie oparte na szerokim przeglądzie piśmiennictwa dotyczącego skuteczności, bezpieczeństwa i tolerancji oraz efektów metabolicznych i hemostatycznych relatywnie nowego preparatu antykoncepcyjnego zawierającego od niedawna stosowany w antykoncepcji naturalny estrogen – estetrol w skojarzeniu z drospirenonem. Ciekawa propozycja terapeutyczna.

O skuteczności lokalnej estrogenoterapii w leczeniu innej powszechnej dolegliwości u kobiet w okresie pomenopauzalnym, jaką są nawracające, często nieskutecznie leczone zapalenia układu moczowego, traktuje krótki artykuł omawiający wyniki badania potwierdzającego, że estrogeny podawane dopochwowo są skuteczne w zapobieganiu nawracającym stanom zapalnym układu moczowego – informacje bardzo przydatne w codziennej praktyce ambulatoryjnej.

Ginekologom onkologom szczególnie polecam opracowanie prezentujące wyniki badania PAOLA-1 oceniającego podtrzymujące leczenie pacjentek z rakiem jajnika za pomocą olaparybu z bewacyzumabem w grupie chorych z mutacją w genach BRCA1/2. Autorzy artykułu prezentują dane wskazujące na skuteczność i bezpieczeństwo połączenia olaparybu z bewacyzumabem.

Onkologicznym problemem interdyscyplinarnym jest też zespół kruchości i wielochorobowość u pacjentek z rakiem jajnika. Zespół autorów pod kierownictwem prof. Łukasza Wicherka omawia klinicznie przydatne sposoby oceny nasilenia zespołu kruchości, ze szczególnym uwzględnieniem skali MSK-FI, w predykcji powikłań u chorych w podeszłym wieku zakwalifikowanych do leczenia onkologicznego. Bardzo przydatne opracowanie zwłaszcza dla specjalistów z zakresu ginekologii onkologicznej.

Warto też zapoznać się z krótkim, syntetycznym doniesieniem przedstawiającym możliwy związek między przebytym stanem przedrzucawkowym a ryzykiem wczesnego pogorszenia funkcji poznawczych oraz rozwoju zespołów otępiennych – nie tylko dla położników!

Na częste pytania pacjentek dotyczące aktywności fizycznej w ciąży znakomicie odpowiada artykuł na temat wpływu ćwiczeń fizycznych na przebieg ciąży, porodu i połogu wraz z omówieniem zasad dotyczących ćwiczeń w czasie ciąży z wyraźnym podziałem na zalecane i przeciwwskazane formy aktywności ruchowej. Artykuł bardzo praktyczny i godny polecenia.

Wyjątkowo na łamach „Ginekologii po Dyplomie” przedstawiamy opracowania dotyczące mężczyzn. Obecnie coraz częściej decyzje o posiadaniu potomstwa podejmowane są w relatywnie późnym wieku, zarówno przez kobiety, jak i przez mężczyzn. U mężczyzn wszechobecny stres oksydacyjny, który jest głównym czynnikiem w patofizjologii pogarszającej się czynności jąder i zmian w jakości nasienia, może w istotnym stopniu wpływać na zdolności prokreacyjne. Tym bardziej chciałem zarekomendować artykuł na temat wpływu starzenia się mężczyzn na możliwości prokreacyjne w aspekcie późnego ojcostwa – trudności w uzyskaniu ciąży, niepowodzenia w jej przebiegu oraz wpływ późnego ojcostwa na rozwój i zdrowie potomstwa.

Dążenie współczesnej ginekologii operacyjnej do zminimalizowania inwazyjności działania operacyjnego przejawia się w dwóch nurtach dotyczących jednej z najbardziej powszechnych procedur operacyjnych, a mianowicie: histerektomii. Fascynacja technikami endoskopowymi, w tym robotycznymi, spowodowała, że trochę zapomnieliśmy, również w aspekcie szkoleniowym, o technice histerektomii pochwowej, która w dalszym ciągu uznawana jest za złoty standard w ginekologii operacyjnej. Autorzy opracowania, które Państwu gorąco polecam, nie tylko w klarowny sposób przedstawiają kliniczne korzyści wynikające z wyboru dostępu pochwowego u pacjentek ze wskazaniami do usunięcia macicy, lecz także omawiają ograniczenia tej procedury. Ciekawie przedstawia się porównanie trzech technik operacyjnych usunięcia macicy – naprawdę godne uwagi.

Oczywiście powyższe rekomendacje nie wyczerpują zawartości niniejszego wydania „Ginekologii po Dyplomie”. Pozostałe opracowania, w tym stałe działy („Tajniki ultrasonografii”, „Przypadki laparoskopowe”), zawarte w bieżącym numerze naszego dwumiesięcznika są nie tylko równie interesujące, lecz także mogą być bardzo przydatne w codziennej praktyce ginekologa-położnika. Zachęcam więc Państwa do lektury.