W Stanach Zjednoczonych na otyłość choruje obecnie 40% kobiet w wieku rozrodczym¹. Mimo obniżonej płodności u kobiet z otyłością nadal mogą one zajść w nieplanowaną ciążę². Dlatego konieczne jest rozważenie doboru odpowiednich środków antykoncepcyjnych dla tej populacji pacjentek.

Tematem niniejszego artykułu są rozważania dotyczące złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (CHC – combined hormonal contraceptives), które zawierają składniki zarówno estrogenowe, jak i progestagenowe. Obecnie dostępne w Stanach Zjednoczonych preparaty CHC obejmują: złożone doustne środki antykoncepcyjne, plaster przezskórny i pierścień dopochwowy. Częstość ich stosowania przez kobiety w wieku rozrodczym wynosi odpowiednio: 80%, 10% i 8%³. Podstawowy mechanizm działania powyższych trzech metod polega na hamowaniu owulacji poprzez zmniejszenie uwalniania gonadotropiny z podwzgórza. Składnik progestagenowy hamuje wydzielanie hormonu luteinizującego (LH – luteinizing hormone). Składnik estrogenowy hamuje uwalnianie hormonu folikulotropowego (FSH – follicle-stimulating hormone), zapobiegając w ten sposób tworzeniu się dominującego pęcherzyka jajnikowego. Dodanie składnika estrogenowego zapewnia lepszą kontrolę krwawienia w porównaniu z metodami opartymi wyłącznie na progestagenie.

Skupimy się na osobach z otyłością bez innych chorób współistniejących. Otyłość jest definiowana jako wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index) większy niż 30 kg/m², z dalszym podziałem na otyłość I, II i III stopnia (tab. 1). Każdą metodę przeanalizowaliśmy pod kątem: jej skuteczności, ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE – venous thromboembolism) oraz wpływu stosowania CHC na masę ciała u kobiet z otyłością.

Co zawierają środki CHC?

Wszystkie środki CHC dostępne na amerykańskim rynku są uznawane za preparaty niskodawkowe, co oznacza, że zawierają mniej niż 50 µg etynyloestradiolu (EE). Zredukowanie dawki EE znacząco zmniejszyło ryzyko wystąpienia VTE obserwowane w przypadku wcześniejszych metod CHC z ponad 50 µg EE⁴. Współcześnie w składzie większości środków CHC dostępnych w Stanach Zjednoczonych obecny jest EE. Jedynie jeden rodzaj złożonych tabletek antykoncepcyjnych, sprzedawany pod nazwą Nextstellis, zawiera estetrol (E4). We wszystkich pozostałych preparatach CHC wykorzystano EE. Coraz więcej doniesień naukowych potwierdza, że stosowanie E4 w porównaniu z EE zmniejsza ryzyko wystąpienia VTE⁵.