Kannabinoidy jako potencjalne narzędzie w zwalczaniu bólu i stanu zapalnego w endometriozie

lek. Albert Jeznach1

mgr farm. Anita Jeglińska2

lek. Marcin Lewicki3

1Szpital IBIS Sensor Cliniq w Warszawie 
2Polskie Towarzystwo Terapii Konopnych PACT w Warszawie
3Centrum Medyczne FutureMeds we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

lek. Albert Jeznach

Sensor Cliniq w Warszawie

ul. Kacza 8B, 01-013 Warszawa

e-mail: albert@jeznachmd.com

  • Rola układu endokannabinoidowego w patogenezie endometriozy i bólu
  • Przeciwbólowe, przeciwzapalne i immunomodulujące właściwości kannabinoidów i ich wpływ na patofizjologię endometriozy oraz najczęstsze jej objawy
  • Ocena potencjału terapeutycznego konopi i kannabinoidów w leczeniu endometriozy w świetle dostępnego piśmiennictwa

Wprowadzenie

Endometrioza: objawy

Endometrioza to przewlekła, estrogenozależna choroba zapalna charakteryzująca się obecnością tkanki endometrium poza jamą macicy1. Ta ektopowa tkanka reaguje na zmiany hormonalne cyklu miesiączkowego, co prowadzi do krwawienia, stanu zapalnego, powstawania zrostów i blizn2. Głównym objawem endometriozy jest ból miednicy, który może być przewlekły i nasilać się podczas miesiączki3. Inne częste dolegliwości to: dyspareunia, bolesne mikcje lub defekacje, obfite miesiączki, a także problemy z płodnością4.

Epidemiologia i wpływ na jakość życia

Endometrioza dotyka około 10% kobiet w wieku rozrodczym5, często jednak poprawna diagnoza stawiana jest z opóźnieniem, a średni czas rozpoznania choroby wynosi 7-10 lat6. Endometrioza znacząco wpływa na jakość życia kobiet – powoduje ograniczenia w aktywności fizycznej, pracy, życiu społecznym i seksualnym7. Ze względu na występujący w jej przebiegu przewlekły ból może nawet prowadzić do depresji, lęku i zaburzeń snu8.

Obecne metody leczenia i ich ograniczenia

Leczenie endometriozy to złożony proces, który obejmuje: terapię hormonalną, leki przeciwbólowe oraz interwencję chirurgiczną9. Terapia hormonalna ma na celu zmniejszenie stężenia estrogenów i zahamowanie wzrostu ektopowej tkanki endometrium10. Leki przeciwbólowe, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i opioidy, są stosowane w celu poprawy jakości życia11. Chociaż te metody leczenia bywają skuteczne, wiążą się z działaniami niepożądanymi i nie zawsze przynoszą wystarczającą ulgę w bólu10.

Układ endokannabinoidowy i jego rola w organizmie

Układ endokannabinoidowy (ECS – endocannabinoid system) to złożony system sygnalizacji komórkowej, który odgrywa ważną rolę w regulacji wielu procesów fizjologicznych, takich jak: ból, stany zapalne, nastrój, apetyt i funkcje rozrodcze12. Składa się z receptorów kannabinoidowych (CB1, CB2 i GPR55), endogennych ligandów tych receptorów (endokannabinoidów) oraz enzymów odpowiedzialnych za ich syntezę i degradację13. ECS znajduje się w wielu tkankach i narządach, w szczególności w układzie nerwowym i immunologicznym oraz w układzie rozrodczym kobiety14.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Patofizjologia endometriozy

Patogeneza endometriozy pozostaje złożonym i wieloczynnikowym procesem, który nie został jeszcze w pełni poznany. Najpopularniejszą teorią wyjaśniającą patogenezę tej choroby jest [...]

Układ endokannabinoidowy i jego rola w endometriozie

Układ endokannabinoidowy składa się z trzech głównych elementów: receptorów kannabinoidowych, endokannabinoidów oraz enzymów odpowiedzialnych za ich syntezę i degradację. Receptory kannabinoidowe [...]

Kannabinoidy a leczenie bólu w endometriozie

Kannabinoidy coraz częściej pojawiają się w dyskusjach dotyczących leczenia bólu przewlekłego, w tym bólu związanego z endometriozą. Dzięki interakcjom z układem [...]

Rodzaje kannabinoidów i ich zastosowanie

W konopiach indyjskich zidentyfikowano ponad 100 różnych kannabinoidów. Najbardziej znane i najlepiej przebadane spośród nich to Δ9-tetrahydrokannabinol (THC) i kannabidiol (CBD)13. [...]

Wyzwania i perspektywy

Mimo obiecujących wyników badań przedklinicznych i obserwacyjnych zastosowanie kannabinoidów w leczeniu endometriozy wciąż wiąże się z wieloma wyzwaniami i ograniczeniami.

Podsumowanie

Endometrioza to złożona choroba, która znacząco wpływa na jakość życia kobiet. Obecne metody leczenia – chociaż często skuteczne – wiążą się [...]

Do góry