OPIS PRZYPADKU

Na badania przesiewowe do Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej (COMS) zgłosił się 60-letni mężczyzna, który z okazji swoich okrągłych urodzin postanowił powrócić do triatlonu i wystartować w trudnych zawodach triatlonowych. Zawody miały się odbyć na Hawajach, w warunkach terenowych, na nietypowym dystansie: 1,5 km pływania w oceanie, 32 km jazdy rowerem, 10 km biegu. 13 lat wcześniej zawodnik brał udział w wypadku komunikacyjnym, który z przyczyn ortopedycznych wyłączył go z treningów i startów. We wcześniejszych latach uzyskiwał bardzo dobre rezultaty na dystansach długich w triatlonie: pływanie 3,8 km, rower 180 km, bieg 42,195 km oraz zawodach ultra (podwójne dystanse).

Kilka tygodni temu mężczyzna powrócił do biegania i pływania. Obecnie większość zawodników (także amatorów) używa podczas treningów pulsometrów. Zawodnik zauważył, że podczas intensywnego wysiłku, który wcześniej nie stanowił problemu, ma zbyt wysokie tętno. Nie odczuwał bólu dławicowego, nie miał objawów niskiego rzutu serca. Nieznacznie pogarszał się jedynie komfort biegu. To dodatkowo skłoniło go do wizyty u lekarza medycyny sportowej.

Diagnostyka wstępna

Przeprowadzono standardową procedurę badania sportowego. Badania biochemiczne nie wykazały istotnych odchyleń. W zapisie EKG (ryc. 1) występowały zmiany sugerujące przebudowę serca. Obecne były cechy przerostu lewej komory i P-mitrale. Badanie echokardiograficzne uwidoczniło poszerzone jamy obu przedsionków: lewy przedsionek 34,7 cm², prawy przedsionek 22,0 cm²; przerost mięśnia lewej komory LVM index 145 g/m². Funkcja lewej i prawej komory była zachowana. Zaobserwowano małe niedomykalności – mitralną i trójdzielną. Obraz nie był typowy dla tzw. serca sportowca. U osób trenujących dyscypliny wytrzymałościowe przy odpowiednio dużym obciążeniu wysiłkiem dochodzi do zmian adaptacyjnych w sercu, prowadzących do przerostu ekscentrycznego mięśniówki komór i poszerzenia jam serca. Zachowana jest funkcja skurczowa i rozkurczowa komór. Adaptacja ta pozwala na znaczne zwiększenie rzutu minutowego podczas ekstremalnych wysiłków, a cechą charakterystyczną dla serca sportowca jest towarzysząca bradykardia spoczynkowa. Po zakończeniu kariery sportowej lub znacznym zmniejszeniu obciążeń treningowych u większości sportowców dochodzi do cofania się zmian adaptacyjnych. Zmiany w spoczynkowym zapisie EKG, obraz echokardiograficzny i zgłaszane napady wysokiego tętna pozwalały z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać napadowe migotanie przedsionków.