W 2016 r. ukazały się nowe wytyczne European Society of Cardiology/European Atherosclerosis Society dotyczące leczenia zaburzeń lipidowych. Spośród licznych poruszonych w nich zagadnień w artykule przedstawiono szerzej działania profilaktyczne jako ważny element prewencji pierwotnej i wtórnej chorób układu krążenia, główne grupy leków hipolipemizujących stosowanych do tej pory w terapii dyslipidemii i nową, niezwykle obiecującą grupę preparatów (inhibitory PCSK9), a także specyfikę farmakoterapii w wybranych grupach chorych.

Wprowadzenie

Pomimo poprawy efektów terapii choroby układu krążenia (CVD – cardiovascular disease) pozostają jedną z głównych przyczyn chorobowości i umieralności w populacji ogólnej. Oczywiście na co dzień najłatwiej dostrzega się sukcesy w leczeniu osób poważnie chorych, hospitalizowanych, jednak nie ma wątpliwości, że kluczowa dla dalszego ograniczania śmiertelności z powodu CVD jest prewencja pierwotna, czyli działania profilaktyczne. Przykładami takich działań są wczesna diagnostyka i leczenie zaburzeń lipidowych.

European Society of Cardiology (ESC)/European Atherosclerosis Society (EAS) w wytycznych z 2016 r. podsumowały dotychczasowe badania w tym zakresie i oceniły ich wyniki, dając nam, lekarzom, praktyczne narzędzie w procesie terapeutyczno-diagnostycznym dyslipidemii. Najważniejsze zagadnienia uwzględnione w tych wytycznych omówiono w niniejszym artykule.¹ Eksperci ESC/EAS, klasyfikując poszczególne sposoby postępowania, tradycyjnie przypisali im odpowiednie klasy zaleceń, których znaczenie wyjaśniono w tabeli 1.

Stratyfikacja ryzyka, diagnostyka, cele terapeutyczne

Rozpoczynając lekturę omawianych wytycznych, natrafimy na rozdział poświęcony ogólnie prewencji CVD, a nie tylko problemowi dyslipidemii. Przytoczone liczby, choć niekiedy dobrze znane, ciągle oddziałują na wyobraźnię, zmuszając do poświęcenia większej uwagi działaniom profilaktycznym. Szacuje się bowiem, że w samej Europie z przyczyn sercowo-naczyniowych umiera rocznie >4 mln osób, w tym niemal 700 tys. przed ukończeniem 65 r.ż. W całkowitej liczbie zgonów nieznacznie większy udział mają kobiety, jednak to mężczyźni umierają częściej przed osiągnięciem umownej granicy starości (490 tys. z ogólnej liczby zgonów). Najważniejsze w kontekście pracy lekarzy są jednak inne wyliczenia. Jak wielu przypadków CVD można by uniknąć, eliminując modyfikowalne czynniki ryzyka, w tym aktywnie obniżając stężenie cholesterolu. Niektóre dane mówią nawet o 80%!^2,3