Większość przyczyn zaburzeń rytmu i przewodzenia można ustalić na podstawie badania elektrofizjologicznego, koronarografii, echokardiografii lub wyniku próby wysiłkowej. Niekiedy jednak u podstaw tych zaburzeń leżą interakcje międzylekowe o charakterze farmakokinetycznym i farmakodynamicznym. Ich znajomość zwiększa szanse na trafne rozpoznanie i odpowiednią modyfikację terapii.

Wprowadzenie

Leczenie zaburzeń rytmu i przewodzenia jest jednym z wielu zadań w codziennej praktyce lekarskiej kardiologa. Do najczęstszych ogólnie znanych nieidiopatycznych przyczyn zaburzeń nadkomorowych można zaliczyć: zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej i dyselektrolitemie, hipowolemię, hipoksję, zakażenia, zaburzenia termoregulacji i zaburzenia lękowe. Przyczyną zaburzeń komorowych jest natomiast przede wszystkim niedokrwienie tętnic wieńcowych. Zaburzenia przewodnictwa zwykle wynikają z uszkodzenia lub dysfunkcji układu bodźcoprzewodzącego.

Wnioskować zatem można, że pierwszym krokiem w skutecznym leczeniu tych często groźnych dla życia zaburzeń powinna być właściwa diagnostyka różnicowa. Ciągłe 24-godzinne monitorowanie elektrokardiogramu (EKG) metodą Holtera pokazuje charakter i skalę patologii. Wnikliwa ocena zapisu EKG, przy całokształcie obrazu klinicznego, pozwala na ustalenie trafnego rozwiązania u większości chorych. Wynik EKG jest jednak często wskazówką do podjęcia bardziej inwazyjnej diagnostyki, która pozwoli odszukać przyczynę problemu (chorobę podstawową). Większość czynników wywołujących zaburzenia rytmu i przewodzenia daje się łatwo wyjaśnić w badaniu elektrofizjologicznym, koronarografii, echokardiografii czy próbie wysiłkowej.

Nie można jednak zapomnieć i bagatelizować rzadkich przyczyn zaburzeń rytmu i przewodzenia, które wynikają z wdrożonej farmakoterapii, a mają charakter jatrogennych interakcji międzylekowych. Co zrozumiałe, najczęściej dotyczą one leków przeciwarytmicznych. Interakcje mogą także osłabiać działanie tych leków, powodując, że terapia przeciwarytmiczna staje się nieskuteczna. Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie najczęstszych możliwych postaci interakcji o charakterze farmakokinetycznym i farmakodynamicznym, które mogą mieć znaczenie w praktyce klinicznej.

Międzylekowe interakcje farmakokinetyczne

O interakcji farmakokinetycznej (IPK) mówimy, gdy obserwowana ilościowa zmiana działania leku dotyczy procesów wchłaniania, transportu, dystrybucji, wiązania z białkami, transformacji lub wydalania. Do interakcji tych najczęściej dochodzi poprzez ...