Nowości w praktyce

Czwarta uniwersalna definicja zawału serca – od teorii do praktyki

lek. Katarzyna Matyjas
lek. Agnieszka Stasiak-Maszke
lek. Michał Kałowski
dr hab. n. med. Jerzy Krzysztof Wranicz, prof. UM w Łodzi

Klinika Elektrokardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Adres do korespondencji: lek. Michał Kałowski, Klinika Elektrokardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Centrum Kliniczno-Dydaktyczne, ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź; e-mail: michalkalowski@gmail.com

Czwarta uniwersalna definicja zawału serca opublikowana w ostatnim czasie przez European Society of Cardiology (ESC) przy współpracy z towarzystwami amerykańskimi – American College of Cardiology (ACC) i American Heart Association (AHA) – stanowi kolejny krok do ustalenia kryteriów diagnostycznych tej jednostki chorobowej, a także jej podziału ze względu na patomechanizm.

Wprowadzenie

Definicja zawału serca (MI – myocardial infarction) od lat ewoluuje, głównie w związku z coraz dokładniejszymi metodami diagnostycznymi. Pierwsze epidemiologiczne definicje Światowej Organizacji Zdrowia były oparte na kryteriach elektrokardiograficznych. Z biegiem czasu do praktyki klinicznej weszło oznaczanie coraz czulszych biochemicznych markerów uszkodzenia mięśnia i to one stały się podstawowym (ale nie jedynym!) kryterium rozpoznania MI. Najnowsza, czwarta uniwersalna definicja zawału serca stworzona przy współpracy European Society of Cardiology (ESC) oraz towarzystw amerykańskich – American Heart Association (AHA) i American College of Cardiology (ACC) – wprowadza kilka istotnych zmian w porównaniu z definicją z 2007 roku.1,2 Do najważniejszych należy z pewnością wprowadzenie jasnego rozróżnienia między zawałem serca każdego typu a uszkodzeniem mięśnia sercowego (myocardial injury), ale także doprecyzowanie kryteriów elektrokardiograficznych oraz określenie diagnostycznej roli „nowych” badań obrazowych – tomografii komputerowej naczyń wieńcowych oraz rezonansu magnetycznego serca w diagnostyce ostrego i przebytego zawału.

Czwarta uniwersalna definicja zawału serca nie stanowi jedynie zbioru akademickich podziałów, ale przede wszystkim źródło wiedzy ważnej z pespektywy praktyki klinicznej.

Klasyfikacja kliniczna zawału serca

Podobnie jak poprzednia, trzecia uniwersalna definicja zawału serca ESC, definicja czwarta kontynuuje podział zawału serca na 5 typów. Zostały one wyodrębnione na podstawie różnic histopatologicznych, klinicznych, prognostycznych oraz odmiennych strategii leczenia. Bardzo ważną nowością, która pojawiła się w omawianym dokumencie, jest wprowadzenie terminu uszkodzenia miokardium, ostrego lub przewlekłego.

Uszkodzenie miokardium

Uszkodzenie miokardium jest definiowane jako wzrost stężenia troponiny sercowej (cardiac troponin; cTn) do wartości powyżej 99 centyla górnej wartości referencyjnej (URL – upper reference level), bez jednoczesnego stwierdzenia cechy/objawów niedokrwienia mięśnia sercowego. Jeżeli stwierdza się wzrost i/lub spadek stężenia cTn, mówimy o uszkodzeniu ostrym, jeśli natomiast stężenie cTn jest podwyższone, ale stabilne, mamy do czynienia z przewlekłym uszkodzeniem miokardium.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Samoistny zawał serca (MI typu 1)

Kluczową rolę dla podjęcia właściwej strategii terapeutycznej w MI typu 1 odgrywa różnicowanie zawału serca z uniesieniem (STEMI – ST elevation [...]

Zawał serca wtórny do braku równowagi powodującej niedokrwienie (MI typu 2)

Zgon sercowy z powodu zawału serca (MI typu 3)

Oznaczenie stężenia biomarkerów martwicy mięśnia sercowego ma kluczowe znaczenie dla rozpoznania MI. Istnieją jednak sytuacje kliniczne, gdy nagły zgon sercowy (SCD [...]

Zawał serca związany z zabiegami rewaskularyzacyjnymi (MI typu 4 i 5)

Najnowsza, czwarta uniwersalna definicja zawału serca kładzie nacisk na różnicowanie uszkodzenia mięśnia sercowego związanego z zabiegiem z zawałem serca związanym z [...]

Cechy zawału serca w zapisie EKG

Zmiany odcinka ST lub odwrócenie załamka T w wielu odprowadzeniach są związane z większym obszarem objętym niedokrwieniem i gorszym rokowaniem. Warto [...]

Cechy zawału serca w diagnostyce obrazowej

W tekście czwartej uniwersalnej definicji MI wiele miejsca poświęcono badaniom obrazowym. Poza najczęściej stosowaną w praktyce klinicznej echokardiografią przezklatkową oraz tomografią [...]

Podsumowanie

Czwarta uniwersalna definicja zawału serca w jasny sposób definiuje kryteria rozpoznawcze oraz podział na poszczególne typy tej jednostki chorobowej. Co szczególnie [...]

Do góry