Krwawienie wewnątrzczaszkowe u pacjentów przyjmujących VKA lub DOAC – wyniki rejestru RADOA

Profilaktyka przeciwzakrzepowa jest jednym z priorytetów współczesnej hematologii, kardiologii i kardioonkologii. Do podstawowych doustnych leków przeciwzakrzepowych stosowanych powszechnie należą antagoniści witaminy K (VKA – vitamin K antagonists) oraz alternatywnie bezpośrednie doustne antykoagulanty, określane także jako doustne antykoagulanty niebędące antagonistami witaminy K (DOAC/NOAC – direct oral anticoagulants/non vitamin K oral anticoagulants). Do głównych trudności terapii VKA zalicza się: konieczność indywidualnego doboru ich dawki i monitorowania leczenia za pomocą laboratoryjnego pomiaru międzynarodowego współczynnika znormalizowanego (INR – international normalized ratio), stosunkowo długi, a zarazem dość nieprzewidywalny czas działania, liczne interakcje z lekami i pokarmem, a także brak antidotum szybko odwracającego efekt przeciwzakrzepowy. Terapia VKA nie jest więc dla pacjenta w pełni wygodna, jednak niewątpliwą korzyść stanowi to, że koszty leczenia nie są wysokie.

Wieloletnie doświadczenie i praktyka w zakresie stosowania VKA potwierdziły nie tylko ich skuteczność w zapobieganiu zatorowości sercopochodnej w migotaniu przedsionków (AF – atrial fibrillation) oraz zakrzepicy żylnej (VTE – venous thromboembolism), lecz także ograniczone bezpieczeństwo leczenia, ze względu na ich wąskie okno terapeutyczne. Już od ponad 10 lat znana jest realna alternatywa dla prezentowanego schematu leczenia – stosowanie DOAC/NOAC, do których zaliczają się: dabigatran, rywaroksaban, apiksaban, edoksaban. Do niepodważalnych korzyści związanych z ich podawaniem należą: przewidywalny i krótszy niż w przypadku VKA czas działania, znacznie niższe ryzyko interakcji, obecność swoistych odtrutek (dabigatran — idarucyzumab, antagoniści czynnika Xa — andeksanet α). Stosowanie DOAC zwiększa ochronę przed zjawiskami zatorowymi przy jednoczesnym obniżeniu ryzyka występowania groźnych krwawień, szczególnie wewnątrzczaszkowych oraz z przewodu pokarmowego, co zostało potwierdzone w wielu przeprowadzonych badaniach, obserwacjach klinicznych i metaanalizach, wskazując na istotne zmniejszenie śmiertelności w porównaniu z terapią VKA.