Temat numeru
Optymalizacja terapii niewydolności serca u pacjenta z zaostrzeniem choroby
lek. Paweł Maeser
dr n. med. Robert Morawiec
- Definicja zaostrzenia niewydolności serca
- Optymalne postępowanie z pacjentem – od podstawowej opieki zdrowotnej, przez izbę przyjęć, aż do wypisu ze szpitala
- Zalecenia w celu osiągnięcia idealnego leczenia moczopędnego
- Holistyczne podejście do leczenia zaostrzeń niewydolności serca z uwzględnieniem współpracy lekarz–pacjent
Według aktualnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) z 2021 r.1 niewydolność serca to zespół kliniczny, na który składają się objawy podmiotowe, takie jak duszność lub pogorszenie tolerancji wysiłku, oraz mogące im towarzyszyć objawy przedmiotowe, np. trzeszczenia nad płucami i obrzęki obwodowe. Warunkują go zaburzenia struktury i/lub czynności serca, które prowadzą do wzrostu ciśnienia wewnątrzsercowego i/lub niewystarczającego rzutu serca zarówno w spoczynku, jak i podczas wysiłku. Nieodłącznym elementem progresji tej nieuleczalnej choroby jest występowanie epizodów zaostrzeń.
Zaostrzenie niewydolności serca to sytuacja kliniczna, w której pacjent chorujący na przewlekłą niewydolność serca doświadcza nasilających się objawów choroby, co wymaga intensyfikacji leczenia. Przyczyn takiego stanu może być wiele – najczęstsze wymieniono w tabeli 1.
Warto pamiętać, że pierwsza hospitalizacja z powodu niewydolności serca (tzw. niewydolność serca de novo) nie spełnia kryteriów zaostrzenia i nie może być tak traktowana.
Zaostrzenie niewydolności serca bardzo często jest przyczyną hospitalizacji na oddziałach kardiologicznych i internistycznych, ale ma też ogromną wagę dla samych pacjentów, ponieważ wiąże się ze wzrostem częstości ponownych hospitalizacji oraz śmiertelności w porównaniu ze stabilnymi pacjentami chorującymi na niewydolność serca2. Przytaczając dane z naszego regionu, w samym województwie łódzkim w 2023 r. odnotowano 24 444 hospitalizacje z powodu niewydolności serca, co stanowiło 74% wszystkich hospitalizacji na tutejszych oddziałach kardiologicznych3. Dane liczbowe wskazują ponadto, że aż 57% tego rodzaju hospitalizacji wynika właśnie z zaostrzenia niewydolności serca4. Mamy zatem do czynienia nie tylko z istotnym problemem medycznym, lecz także ekonomicznym, z którym trzeba się mierzyć w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), poradni ambulatoryjnej, a w końcu również na oddziałach szpitalnych.
Podstawowa opieka zdrowotna
Już w gabinecie lekarza POZ mogą zapaść pierwsze kluczowe decyzje, które będą miały znaczenie dla pacjentów z dekompensacją niewydolności serca – najważniejszą kwestią wydaje się identyfikacja tego stanu chorobowego. Warto zwrócić uwagę, że część ...
