prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior

Szanowni Państwo,

Koleżanki i Koledzy!

Jako temat przewodni numeru 5/2025 „Kardiologii po Dyplomie” wybrałem sarkoidozę – ziarniniakowe schorzenie wielonarządowe o nieznanej etiologii, które może powodować m.in. niewydolność serca oraz zaburzenia rytmu serca. Dokładny opis patogenezy, charakterystykę objawów klinicznych, zasady diagnostyki choroby oraz definicje rozpoznania można znaleźć w opracowaniu autorek ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, przy współautorstwie studentów z koła STN SUM. W artykule opisano także szczegółowo zasady postępowania leczniczego w sarkoidozie serca.

Drugim schorzeniem, które zwraca szczególną uwagę kardiologów w ostatnich latach, jest amyloidoza – za sprawą większej dostępności metod diagnostycznych (rezonans magnetyczny i scyntygrafia izotopowa serca), a także możliwości zahamowania postępu choroby w związku z uruchomieniem programu terapeutycznego Narodowego Funduszu Zdrowia z zastosowaniem tafamidisu w amyloidozie transtyretynowej. Warunkiem skuteczności takiej terapii jest wczesna postać choroby. Przy dużym zaawansowaniu schorzenia nie można oczekiwać poprawy, ponieważ amyloid znajdujący się już w przestrzeni pozakomórkowej serca nie jest usuwalny. Program terapeutyczny NFZ (załącznik B.162) ogranicza kwalifikację pacjentów do leczenia tafamidisem do klasy czynnościowej NYHA I i II. Autorką opracowania poświęconego amyloidozie serca jest prof. Magdalena Kostkiewicz z Kliniki Chorób Serca i Naczyń UJ CM oraz Zakładu Medycyny Nuklearnej w Krakowie.

Niedobór żelaza dotyka dość często pacjentów kardiologicznych, stanowiąc niezależny czynnik gorszego rokowania w niewydolności serca, migotaniu przedsionków oraz chorobie wieńcowej. Autorki opracowania na ten temat (Dominika Tomkiel i dr hab. Monika Gawałko z I Katedry i Kliniki Kardiologii WUM) wskazują na potrzebę rutynowej oceny gospodarki żelazowej u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi oraz korzyści z suplementacji żelaza w określonych schorzeniach kardiologicznych.

Wstrząs kardiogenny, szczególnie u osób starszych, wiąże się z wysokim ryzykiem zgonu. Śmiertelność wewnątrzszpitalna w Polsce związana z tą jednostką chorobową przekracza 60%. W postępowaniu we wstrząsie decydujące znaczenie mają: wczesne rozpoznanie, szybka stabilizacja, leczenie przyczyny oraz podejmowanie decyzji terapeutycznych na podstawie kompleksowej oceny pacjenta, z uwzględnieniem jego wieku biologicznego i chorób współistniejących. Wdrożenie narodowego programu leczenia wstrząsu może znacząco poprawić rokowanie pacjentów. Artykuł prof. Artura Dziewierza z II Kliniki Kardiologii UJ CM i Oddziału Klinicznego Kardiologii oraz Interwencji Sercowo-Naczyniowych w Krakowie prezentuje problematykę postępowania we wstrząsie kardiogennym u osób starszych na podstawie wytycznych Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AHA – American Heart Association), w powiązaniu z zaleceniami innych znaczących towarzystw kardiologicznych.

Zachęcam również do zapoznania się z opisem przypadku klinicznego pacjenta z zapaleniem wsierdzia (autorzy z Oddziału Kardiologii w Chełmie) oraz artykułami ze stałych działów naszego czasopisma.