Czy lekarz może wystawiać recepty na kontynuację leczenia bez wizyty pacjenta – tylko na podstawie zapotrzebowania złożonego drogą mailową? Jak to wygląda z punktu widzenia roszczeń w przypadku ewentualnych zdarzeń niepożądanych? Jak to wygląda z punktu widzenia refundacji?

Obecnie często zdarza się, że lekarz wypisuje receptę zaocznie, bez kontaktu z pacjentem. Praktyka ta budzi jednak wiele kontrowersji – podważana jest jej legalność. Podnosi się m.in. fakt, iż zgodnie z przepisami Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty lekarz może orzec o stanie zdrowia pacjenta jedynie po jego uprzednim osobistym zbadaniu.

Jednak już od 1 stycznia 2015 roku wchodzi w życie zmiana dotycząca art. 42 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (wprowadzona w ramach tzw. pakietu kolejkowego), która umożliwia otrzymanie recepty na kontynuację farmakoterapii bez osobistej wizyty u lekarza.

Oznacza to, iż lekarz będzie miał możliwość wypisania recepty niezbędnej do kontynuacji leczenia bez uprzedniej wizyty pacjenta. Musi być to jednak uzasadnione stanem zdrowia pacjenta odzwierciedlonym w dokumentacji medycznej.

W takiej sytuacji recepty mogą być przekazane osobie upoważnionej przez pacjenta do odbioru recepty lub przedstawicielowi ustawowemu pacjenta albo osobie trzeciej, jeżeli pacjent oświadczy, że recepty lub zlecenia mogą być odebrane przez osoby trzecie bez szczegółowego określania tych osób.

Zarówno wystawienie recepty bez uprzedniej osobistej wizyty pacjenta, jak i upoważnienia czy oświadczenia pacjenta dotyczące sposobu odbioru recepty zamieszcza się w dokumentacji medycznej.

Powyższa zmiana powstała po to, aby ułatwić ciężko i przewlekle chorym pacjentom uzyskiwanie lekarstw w celu kontynuacji leczenia. Nie będą oni musieli iść do przychodni tylko po to, aby uzyskać receptę. Złożenie zapotrzebowania na nią będzie mogło zatem nastąpić drogą pisemną lub telefoniczną. W większości przychodni nie powinno być również problemu, aby pacjent złożył zapotrzebowanie na receptę kontynuującą leczenie za pomocą poczty elektronicznej.

Odpowiedzialność lekarza za wystawienie recepty zaocznie będzie taka sama, jak w przypadku wystawienia jej w normalnym trybie. Lekarz, wystawiając receptę bez osobistego badania pacjenta, będzie musiał postępować zgodnie z zasadami sztuki lekarskiej oraz zasadami wiedzy medycznej. Będzie mógł zatem wystawić „receptę zaoczną”, jeżeli przeprowadzona przez niego analiza dokumentacji medycznej pacjenta pozwala na wystawienie jej bez konieczności przeprowadzenia jego osobistego badania.

Leki ordynowane przez lekarza bez osobistej wizyty pacjenta będą prawdopodobnie podlegały refundacji na takich samych zasadach jak ordynowane po osobistym stawieniu się pacjenta w przychodni. W przyszłości mogą jednak zostać wprowadzone odrębne regulacje dotyczące zasad refundowania leków zapisanych na „recepcie zaocznej”.