2. Krzywizny przednio-tylne kręgosłupa – kąt lordozy lędźwiowej i kifozy piersiowej.

Oceny klinicznej krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa dokonujemy przez pomiar wartości kąta lordozy lędźwiowej i kifozy piersiowej dziecka, wykorzystując inklinometr Saundersa.

Metoda pomiaru lordozy lędźwiowej: przykładamy inklinometr na kości krzyżowej i zerujemy przyrząd, następnie przekładamy go na przejście lędźwiowo-piersiowe i odczytujemy wartość kąta lordozy (ryc. 3 i 4).

Ryc. 3 i 4. Pomiar kątów lordozy lędźwiowej.

Po czym ponownie zerujemy inklinometr, nie zmieniając jego położenia, i przekładamy go na odcinek piersiowy górny kręgosłupa, odczytując wartość kifozy piersiowej (ryc. 5).

Ryc. 5. Pomiar kifozy piersiowej.

Przy pomiarach warunkiem wiarygodnego pomiaru jest, by dziecko stało w pozycji swobodnej, niewymuszonej.

3. Długość funkcjonalna kończyn dolnych – oceniana według objawu Derbolowskiego.

Objaw Derbolowskiego służył pierwotnie do oceny zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego (K/B). W naszej placówce stosujemy ten objaw do oceny długości funkcjonalnej kończyn dolnych, gdyż bardziej oddaje on sumaryczną ocenę czynnościową stato-kinetyczną miednicy i kończyn dolnych niż wyłącznie objaw zablokowania stawu K/B.

Wpływ skrócenia funkcjonalnego jednej z kończyn dolnych na kształtowanie się krzywizn kręgosłupa jest potwierdzony przez wielu badaczy. Stwierdzając różnicę poziomu pięt lub kostek przyśrodkowych u dziecka w leżeniu tyłem lub po przejściu do siadu, uzyskujemy wstępną, bardzo nieprecyzyjną informację o zaburzeniu czynnościowym kompleksu obręczy biodrowej oraz potrzebie symetryzacji funkcjonalnej. Dążąc do symetryczności funkcjonalnej miednicy z jej aparatem stawowo-więzadłowo-mięśniowym, tworzymy podstawę dla rozwijającej się dynamicznie trójpłaszczyznowo kolumny kręgosłupa. Stąd potrzeba posiłkowania się prostym i bardzo niedoskonałym testem, jednak na podstawie wieloletnich obserwacji wystarczającym, by ocenić potrzebę, a następnie postępy terapii zaburzeń kompleksu obręczy biodrowej.

4. Ocena statyki i funkcji stawów kończyn dolnych.

W praktyce sprowadza się do oceny osiowości stawów kolanowych i skokowych oraz cech wiotkości stawowej według Beightona. Ocena koślawości czy szpotawości kolan polega na pomiarze w pierwszym wypadku odległości między kostkami przyśrodkowymi w pozycji stojącej z kolanami złączonymi. Dopełnieniem badania kończyn dolnych jest wzrokowa i manualna ocena ruchomości oraz stabilności stawu skokowego.

Warianty postępowania

Algorytm PiLS składa się z dwóch składowych, a mianowicie:

• schematu czterech wariantów postępowania z dzieckiem w zależności od wartości badanych parametrów oceny klinicznej,
• koncepcji postępowania terapeutycznego, którą można określić jako specyficzną metodę fizjoterapeutyczną.
  
  

Algorytm postępowania składający się z czterech wariantów (tab. 1).

Tab. 1. Algorytm postępowania dla dziecka zagrożonego skoliozą (PiLS).