Zgodnie z obowiązującymi przepisami – art. 111 ustawy o VAT – obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących mają wszyscy podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Od tego obowiązku są jednak zwolnienia i lekarze przez lata, do 1 marca 2015 roku, z nich korzystali.

Obecnie obowiązujący zakres zwolnień od obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas został wyznaczony Rozporządzeniem ministra finansów z 4 listopada 2014 roku. Przewiduje ono zwolnienia o charakterze czasowym – do 31 grudnia 2016 roku. Stąd konieczność wydania nowego aktu. W jego projekcie przedłużono okres zwolnienia na okres roku (do 31 grudnia 2017 roku), nie zmieniając przy tym limitu zwolnienia podmiotowego (nadal będzie wynosił 20 tys. zł) ani katalogu czynności korzystających ze zwolnienia.

Pojawiły się jednak pewne rozwiązania (uzupełnienia obecnych zapisów), które mogą zainteresować lekarzy. Niestety, nie chodzi o zapis wprost dający możliwość stosowania przez tę grupę zawodową zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Usługi w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów nadal są bowiem wyłączone ze zwolnienia. W nowym rozporządzeniu przewidziano dodatkowe warunki, których spełnienie sprawi, że lekarze będą mogli z tego zwolnienia skorzystać.

Obecnie stosowanie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie uzależnione jest m.in. od formy dokonania płatności. Jest ono możliwe, jeśli zapłata za wykonaną czynność następuje za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK. Dodatkowo z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana.

Od 2017 roku korzystanie z tego zwolnienia będzie dostępne także dla lekarzy. Warunkiem jest jednak obowiązek upoważnienia banku (mającego siedzibę na terytorium kraju) lub SKOK, prowadzącego rachunek, na który dokonywana jest zapłata z tytułu wykonanych świadczeń, do przekazywania organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku. Upoważnienie będzie sporządzane w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzyma bank lub SKOK, a drugi przekazany zostanie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika.

Jednak, aby skorzystać ze zwolnienia, upoważnienie trzeba będzie złożyć:

• najpóźniej przed dniem wykonania usług medycznych – gdy lekarz rozpocznie sprzedaż w 2017 roku albo
• do końca grudnia 2016 roku – w przypadku lekarzy kontynuujących w 2017 roku sprzedaż.

Warunkiem jest też to, że lekarz musi upoważnić bank czy SKOK do przekazywania tych informacji na okres co najmniej do końca 2017 roku.

Trzeba jednak pamiętać, że rezygnacja w 2017 roku z ewidencjonowania sprzedaży na kasie i wybór tego zwolnienia, gdy nie minęły trzy lata od rozpoczęcia ewidencjonowania, oznacza dla lekarza obowiązek zwrotu ulgi na zakup kasy. Z zapisów ustawy o VAT (art. 111 ust. 6) wynika bowiem jasno, że podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, jeśli w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną ich używania.

Dla porządku warto jeszcze dodać, że w projekcie rozporządzenia w zakresie usług medycznych pojawiło się jeszcze jedno zwolnienie. Przewidziano je dla usług w zakresie opieki medycznej i masażu wykonywanych osobiście przez osoby niewidome, które:

1. Posiadają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

2. Prowadzą samodzielną działalność gospodarczą.

3. Nie zatrudniają pracowników.

Trzeba też zwrócić uwagę, że resort finansów umieścił w projekcie zapis, iż w przypadku podatników rozpoczynających po 31 grudnia 2016 roku świadczenie usług objętych bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania, obowiązek ten powstanie z chwilą wykonania tych czynności. Zrezygnowano tym samym z okresu dostosowawczego na zainstalowanie kasy.

To nie koniec zmian.

Resort finansów od miesięcy zapowiada modernizację systemu kas rejestrujących (tak aby kasy docelowo przesyłały dane fiskalne bezpośrednio do systemu centralnego). Jest to złożone przedsięwzięcie i wobec tych planów zrozumiałe jest nierozszerzanie obowiązku stosowania kas rejestrujących (w obecnej technologii) na nowe podmioty. Na pewno jednak nie można liczyć, że ten stan rzeczy dłużej się utrzyma.