Czy przełożony, np. ordynator, może wymagać od lekarza, żeby został biegłym?

Przełożony nie ma narzędzi prawnych, żeby nakłonić lekarza do przyjęcia funkcji biegłego.

Zgodnie z § 12 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 24 stycznia 2005 roku w sprawie biegłych sądowych, biegłym może zostać ustanowiona osoba, która:

1. Korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich.

2. Ukończyła 25 lat życia.

3. Posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, a także innej umiejętności, dla której ma być ustanowiona.

4. Daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego.

5. Wyrazi zgodę na ustanowienie jej biegłym.

Kluczowe w przedmiotowej kwestii jest sformułowanie, że osoba, która ubiega się o funkcję biegłego, oświadcza swoją wolę niezależną od wpływów zewnętrznych. Jest to związane z założeniem, że instytucja biegłego sama w sobie wymaga autonomii, a opinie wydawane w ramach sprawowanej funkcji powinny być wolne od wszelkiego rodzaju nacisków.

Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty przewiduje zakres wykonywania zawodu lekarza – obejmuje on m.in. wydawanie orzeczeń lekarskich.

Wspomniane orzeczenia mogą być sporządzane w związku z funkcją biegłego. Należy zatem zauważyć, że o ile sprawowanie funkcji biegłego wpisuje się w wykonywanie zawodu lekarza, o tyle obowiązki wykonywane w ramach funkcji nie są częścią nawiązanej przez lekarza umowy np. w ramach stosunku pracy.

Co więcej, pracodawca jest zobowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie sądu. Jest to zwolnienie „na czas” niezbędny do załatwienia określonej sprawy.

Niezależność konieczna do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty podkreślona jest również w art. 4 Kodeksu Etyki Lekarskiej – dla wypełnienia swoich zadań lekarz powinien zachować swobodę działań zawodowych, zgodnie ze swoim sumieniem i współczesną wiedzą medyczną.