Ryzyko złamań u kobiet po menopauzie jest związane z wieloma czynnikami, m.in. z wiekiem, w którym występuje menopauza, aktywnością fizyczną, spożyciem wapnia, chorobami współistniejącymi i stosowanymi lekami. Rzadziej bierze się pod uwagę rolę upadków lub stan funkcjonalny mięśni szkieletowych, stąd godne uwagi jest badanie autorów francuskich na ten temat.

W prospektywnej obserwacji 595 kobiet po menopauzie w średnim wieku 66 lat oceniono wpływ masy mięśni szkieletowych na występowanie złamań. W ciągu 13 lat zanotowano 138 złamań, w tym 85 tzw. dużych złamań osteoporotycznych (biodra, kręgów, ramienia i przedramienia). W analizie biorącej pod uwagę wiek badanych czynnikami wpływającymi na występowanie złamań były: masa kostna w obrębie szyjki kości udowej, aktywność fizyczna, masa mięśniowa oraz częstość upadków. Masa mięśniowa okazała się czynnikiem ryzyka niezależnym od wartości pomiaru densytometrycznego oraz tzw. klinicznych czynników ryzyka osteoporozy.

Komentarz

Przedstawiane wyniki są bardzo cenne z praktycznego punktu widzenia i wskazują pożądane kierunki działań prewencyjnych oraz leczniczych u kobiet po menopauzie. Utrzymanie masy mięśniowej powinno być ważnym elementem działań. Wiadomo, że u osób w starszym wieku każdy rok oznacza około 1 proc. zaniku mięśni, zatem regularne ćwiczenia mogą mieć zbawienny wpływ. Wydaje się, że skoro znaczenie masy mięśniowej jako czynnika ryzyka złamań nie jest związane z masą kostną, to przełożenie na ich występowanie wiąże się z zagrożeniem upadkami. Ta teza wymaga dalszych badań, ale jest zgodna z obserwacjami z moich własnych analiz. W dużym epidemiologicznym badaniu RAC-OST-POL, które przeprowadziłem w grupie blisko 1000 kobiet po menopauzie z terenu powiatu raciborskiego, częstość upadków była jednym z czynników sprzyjających występowaniu złamań w okresie pięciu lat obserwacji.

Zatem, mobilizujmy nasze pacjentki do stałej aktywności fizycznej.