Nowości farmakoterapii
Czy prokalcytonina powinna być rutynowym biomarkerem w kardiologii?
Dr n. med. Iwona Korzeniewska-Rybicka
3 lutego 2018 roku po raz dziewiąty odbyły się „Spotkania sercowo-naczyniowe” organizowane przez Klinikę Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM, kierowaną przez prof. dr. hab. med. Piotra Pruszczyka. Celem było omówienie najnowszych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
W 2017 roku Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne wydało cztery nowe wytyczne dotyczące zawału serca z uniesieniem odcinka ST, wad zastawkowych serca, nowoczesnego leczenia przeciwpłytkowego i przeciwzakrzepowego oraz miażdżycy tętnic obwodowych.
Wśród należących do głównego nurtu tematów pojawił się nieco niszowy wykład prof. Piotra Pruszczyka „Zastosowanie prokalcytoniny w kardiologii”. Dotyczył on rzadko poruszanego jak dotąd ex cathedra, ale za to częstego w codziennej praktyce, zagadnienia optymalizacji leczenia ostrej niewydolności serca lub zaostrzeń przewlekłej niewydolności przez właściwe decyzje dotyczące leczenia przeciwbakteryjnego u chorych z tymi rozpoznaniami. Od publikacji badania BACH (Biomarkers in Acute Heart Failure) w „European Journal of Heart Failure” w 2012 roku wiemy, że chorzy z ostrą niewydolnością serca odnoszą korzyść z leczenia przeciwbakteryjnego, jeśli mają infekcję, a szkodę, jeśli infekcji nie mają.
Co zatem i jak należy zrobić u chorego z dusznością zgłaszającego się do oddziału ratunkowego?
O czym mówi prokalcytonina
Białka ostrej fazy, które wbrew nazwie towarzyszą zarówno ostrym, jak i przewlekłym stanom zapalnym, to białka, których stężenie w surowicy zwiększa się (dodatnie białka ostrej fazy) lub zmniejsza (ujemne białka ostrej fazy) o co najmniej 25 proc. w stosunku do wartości normalnych w przypadku zapalenia. Naturalnie dzieje się tak w przebiegu bardzo różnych chorób, w tym zakażeń, urazów, martwicy, chorób autoimmunologicznych i nowotworowych. Do dodatnich białek ostrej fazy należy prokalcytonina (PCT).
PCT to złożony ze 116 aminokwasów o masie 13 kDa polipeptydowy prekursor kalcytoniny (CT), powstający fizjologicznie w komórkach C gruczołu tarczowego w wyniki ekspresji genu CALC-1. Podczas sepsy i zakażenia zarówno mediatory prozapalne (IL-1β, T...
PCT jest uznana za zwycięzcę pośród białek ostrej fazy w identyfikacji zakażeń bakteryjnych. Między innymi w metaanalizie badań u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi wykazano podobną czułość PCT i CRP w rozpoznawaniu zakażeń (odpowiednio 75...