MT: Kiedy możemy mówić o zaostrzeniu POChP?

Dr Paweł Kuca: U wielu chorych na POChP stabilny przebieg choroby jest przerywany przez zaostrzenia. Są one definiowane klinicznie. Oznaczają pogorszenie stanu zdrowia chorego, występujące z reguły nagle, różniące się od zwykłej, dobowej zmienności objawów choroby i najczęściej wymagają zmiany leczenia. Zaostrzenie nieco bardziej precyzyjnie można określić jako nasilenie jednego z trzech głównych objawów choroby: pacjent ma nasilenie duszności, zaczyna odkrztuszać większą ilość plwociny niż zwykle lub plwocina zmienia charakter ze śluzowego na ropny.

MT: Czy rozpoznanie zaostrzenia może sprawiać trudności?

P.K.: Chociaż definicja zaostrzenia POChP wydaje się subiektywna, to w praktyce z jego rozpoznaniem nie ma większych trudności. Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że zaostrzenie może być niedocenianym problemem, ponieważ tylko połowa chorych się do niego przyznaje. Ocenia się, że przeciętny chory ma w ciągu roku dwa lub trzy epizody zaostrzenia. Mogą one mieć istotny wpływ na przebieg choroby. Ustalono, że im bardziej zaawansowana jest choroba, tym częściej może dochodzić do jej zaostrzeń, i że mają one destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie płuc. Zaostrzenia znacznie pogarszają jakość życia chorych – przez wiele tygodni może nie wracać do stanu przed ich wystąpieniem. Bywają sygnałem alarmowym, że konieczna jest modyfikacja dotychczasowego stylu życia lub stosowanej farmakoterapii, która nie uchroniła pacjenta przed tym epizodem.

MT: Na jakiej podstawie stwierdza się zaostrzenie?

P.K.: Przed lekarzem praktykiem, który rozpoznaje u chorego zaostrzenie POChP, stają trzy problemy kliniczne:

1. Jaka jest najbardziej prawdopodobna przyczyna zaostrzenia choroby?

2. Czy chory ma wskazania do leczenia w szpitalu, czy może być leczony ambulatoryjnie?

3. Czy w grę mogą wchodzić inne jednostki chorobowe, których obraz kliniczny jest podobny do zaostrzenia POChP?

Odpowiedź na te pytania powinna być oparta na analizie trzech grup danych: