Lek. Radosław Drozd

Do lekarza okulisty przyjmującego w prywatnej praktyce zgłosił się ojciec z dwójką małoletnich synów. Chodziło o przeprowadzenie badania okulistycznego obojga dzieci. Starszy z chłopców potrzebował bowiem zaświadczenia od okulisty w celu kontynuowania treningów sportowych.

Lekarz przeprowadził badanie okulistyczne, nie stwierdzając u starszego chłopca wady wzroku i wydał stosowne zaświadczenie. U młodszego, ośmioletniego stwierdził natomiast wadę wzroku – krótkowzroczność i astygmatyzm. Ponieważ w trakcie tego badania zastosowano krople do oczu w celu rozszerzenia źrenic i wziernikowania dna oka, lekarz postanowił dobrać moc szkieł w trakcie kolejnego badania, na które dziecko miało przyjść za tydzień. Na kolejną wizytę ojciec zjawił się również z synami, młodszemu dobrano szkła i wystawiono receptę. Niestety, w trakcie wypisywania recepty lekarz pomylił się: w rubryce dotyczącej mocy sferycznej szkieł zamiast -1,5 dioptrii wpisał +1,5 dioptrii. Moc cylindryczna szkieł oraz kąty zostały określone prawidłowo, na -1,5 dioptrii.

Na podstawie tak wypisanej recepty ojciec wykupił synowi okulary w salonie optycznym. Jednak po kilku dniach dziecko zaczęło skarżyć się, że w szkole „nic nie widzi z tablicy” i rodzice postanowili wrócić do stosowania wcześniejszych okularów.

Zgłoszenie reklamacji

Po pewnym czasie rodzic z dzieckiem udał się do innego lekarza okulisty. Nie wspominając, że dziecko wcześniej otrzymało okulary i że były kłopoty z widzeniem, poprosił o zbadanie wzroku i receptę na szkła okularowe. W trakcie tego badania inny lekarz okulista określił moc szkieł na: -1,25 dioptrii sferycznie i -1,25 dioptrii cylindrycznie. W związku z tym rodzice byli zmuszeni zamówić nowe szkła.

Zbulwersowany ojciec zgłosił reklamację usługi lekarzowi, który pierwszy badał jego syna. W jej treści, wskazując na pomyłkę lekarza, rodzic domagał się zwrotu: kosztów wizyty, kosztu wyrobienia właściwych szkieł w miejsce nieodpowiednich oraz kosztów dojazdu – określając łącznie swoje roszczenie na 500 zł.

Rodzica z dzieckiem zaproszono na darmową kontrolną wizytę. Jednak od tego momentu wersje zdarzeń podawane przez ojca i lekarza okulistę stają się coraz bardziej rozbieżne.

Wizyta kontrolna i magiel

Według ojca w trakcie owej wizyty mieli zostać przez lekarza potraktowani agresywnie, wręcz zwyzywani. Lekarz miał krzyczeć, że „on wszystko zrobił dobrze i nie widzi swojego błędu”, tym samym odmawiając uznania reklamacji i poniesienia jakichkolwiek kosztów, mimo że ojciec w trakcie wizyty okazał najpierw receptę wystawioną przez lekarza (na co lekarz miał potwierdzić, że jest ona jego autorstwa), a później właściwą receptę wystawioną przez drugiego okulistę.

Natomiast według lekarza okulisty to ojciec w trakcie wizyty „był agresywny i chamski”, nie pozwolił na ponowne badanie dziecka, nie miał też ze sobą reklamowanych ani właściwych okularów dziecka, a także podawanej w wątpliwość recepty. Innymi słowy, bez żadnych dowodów żądał natychmiastowego wypłacenia kwoty 500 zł! Mimo to lekarz, chcąc załagodzić sprawę, stwierdził, że jeżeli faktycznie popełnił błąd, to gotów jest ponieść koszty źle wyrobionych szkieł – jednak nie osobiście, ale przez swojego ubezpieczyciela. Takie postawienie sprawy miało rozsierdzić rodzica: według lekarza miał wybiec z dzieckiem z gabinetu, grożąc personelowi przychodni, że wszystkich ich pozwie i „zniszczy”. Według lekarza, pozostały personel przychodni miał relacjonować, że wzburzony ojciec biegał, krzycząc: „Oddawajcie pieniądze, złodzieje!”. Już więcej się w przychodni nie zjawił.

Złożenie skargi w kilku miejscach

Konflikt spowodował, że rodzic złożył jednobrzmiące skargi na postępowanie lekarza do: Narodowego Funduszu Zdrowia, okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej miejscowej izby lekarskiej oraz do prokuratury. W ich treści zarzucał lekarzowi „ogromny błąd”, którego skutki mogły u jego dziecka doprowadzić do „pogorszenia widzenia, trwałych zaburzeń widzenia, a nawet utraty wzroku”. NFZ odmówił wszczęcia postępowania, powołując się na fakt, że wizyta lekarska nie była finansowana ze środków publicznych. Dwa pozostałe organy przyjęły skargę i wszczęły odrębne postępowania wyjaśniające.

Szybciej przebiegało postępowanie przed rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej. Wezwał on na świadka ojca reprezentującego pokrzywdzonego, który zeznał m.in., że u młodszego syna stwierdzano wadę wzroku od 3. r.ż., miał przepisywane okulary „do noszenia na co dzień”, a nie „do czytania”. Noszenie przez syna nieprawidłowych okularów miało trwać „kilka dni”. Po tym czasie, z uwagi na skargi dziecka, że nic nie widzi i źle się czuje, rodzice zdecydowali o powrocie do starych okularów. Rzecznik pytał również ojca, dlaczego pomiędzy wizytą, na której przepisano niewłaściwe okulary a wizytą kontrolną u innego okulisty minęło aż półtora miesiąca, a pomiędzy feralną wizytą a zgłoszeniem skargi – ponad rok. Ojciec zbył to stwierdzeniami, że nie pamięta, miał inne sprawy do załatwienia, początkowo nie chciał z tym nic robić, ale w końcu postanowił odzyskać pieniądze za nieprawidłowo przepisane szkła, a wobec kategorycznej domowy – wystosował skargi.

Lekarz przechodzi do ataku

Następnie został przesłuchany lekarz okulista, początkowo w charakterze świadka. O okolicznościach badania okulistycznego zeznał, że w jego trakcie zarówno pacjent, jak i on był rozpraszany przez drugiego syna, który „wygłupiał się” w gabinecie, a proszony o interwencję ojciec nie miał zamiaru zdyscyplinować dziecka, bo „zajmował się telefonem komórkowym”. Lekarz tłumaczył tym fakt, że mimo prawidłowo przeprowadzonego badania okulistycznego, co miały potwierdzać zapisy w dokumentacji medycznej prowadzonej w formie elektronicznej, przy wypisywaniu recepty jednak pomylił się. Lekarz zaczął twierdzić, że „od razu zauważył pomyłkę, więc przekreślił receptę i odłożył ją na bok biurka”. Następnie wystawił prawidłową receptę i wydał ją rodzicowi pacjenta. Dowodem na to, że była wydana druga, właściwa recepta miał być fakt, że do niej dopięty miał być wynik badania z autorefraktometru, a do nieprawidłowej recepty nic nie zostało dopięte. Lekarz zeznał, że nie wie, w jaki sposób anulowana recepta trafiła w ręce rodzica dziecka oraz dlaczego na jej podstawie wyrobiono okulary. Sugerował, że „być może starszy brat pacjenta, który kręcił się po gabinecie, zabrał ją i w ten sposób trafiła w ręce rodzica, chociaż nie powinna”.

Jednocześnie lekarz zaczął negować okoliczność, że dziecko miałoby w ogóle używać niewłaściwych okularów. W jego ocenie używanie szkieł o różnicy bezwzględnej 3 dioptrii w stosunku do faktycznej wady wzroku „było biologicznie niemożliwe, nie pozwalałoby na jakiekolwiek funkcjonowanie dziecka z powodu rozmazanego obrazu i zaburzeń równowagi”. Zdaniem lekarza tak znaczna nieprawidłowość okularów musiała zostać zauważona już przy ich mierzeniu w salonie optycznym, więc jakiekolwiek ich użytkowanie, a tym samym ewentualne narażenie dziecka na pogłębienie wady wzroku lub jego uszkodzenie, nie wchodziło w grę. Jednocześnie lekarz zadeklarował, że zwróci pełne koszty poniesione przez rodziców dziecka, jeśli to miałoby zakończyć sprawę.