Ostry dyżur
Wiekowy pacjent na cenzurowanym
Konrad Wojciechowski
Młodym lekarzom brakuje cierpliwości do starszych pacjentów. Narzekają na brak postępów terapeutycznych w leczeniu seniorów i problematyczną współpracę. Jak przeciwdziałać dyskryminacji ze względu na wiek w gabinetach lekarskich?
W sierpniu 2022 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki ogłosiło program „Międzypokoleniowe Centra Edukacyjne – wsparcie integracji międzypokoleniowej”, który ma na celu m.in. budowanie więzi społecznych oraz promowanie wartości wspólnych dla młodszej i starszej generacji. Do udziału w programie mogły zgłaszać się organizacje pozarządowe i aplikować o dotacje na własny projekt edukacyjny. O dofinansowanie wystąpiła Fundacja Niezdiagnozowani, która pomaga pacjentom dotkniętym problemem dyskryminacji ze względu na wiek w placówkach systemu ochrony zdrowia.
– W ramach projektu mieliśmy za zadanie zrobić podsumowanie polskich i zagranicznych badań na temat ageizmu. Wcześniej mało mówiło się o zjawisku dyskryminacji w kontekście diagnostyki lekarskiej. Nasza fundacja od początku istnienia promuje poważne traktowanie pacjentów bez względu na wiek. Osoby, które się do nas zgłaszają, nieraz stykały się ze stereotypowym odnoszeniem się do nich przez niektórych przedstawicieli systemu opieki zdrowotnej. Słyszeli np., że są młodzi i choroby po nich nie widać – tłumaczy Pamela Kozioł, prezes Fundacji Niezdiagnozowani.
Niespełnieni lekarze
W ramach zbierania materiałów do kampanii edukacyjnej fundacja dotarła do badań dr hab. n. o zdr. Beaty Dobrowolskiej z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie (UMwL), która w 2017 r. – razem z uczelnianym zespołem naukowców zajmującym się etyką medyczną (w szczególności etyką zawodu pielęgniarki i położnej) – monitorowała obecność dyskryminacji ze względu na wiek w procesie opieki zdrowotnej. Motywacją do podjęcia badań była troska o seniorów i ich dostęp do systemu leczenia.
Zespół badaczy z UMwL przeprowadził wywiady z 80 pacjentami >65 r.ż. oraz 100 studentami medycyny i studiów magisterskich na kierunku pielęgniarstwa we wschodnim regionie Polski, którzy mieli do czynienia ze zjawiskiem ageizmu. Seniorzy odpowiadali na pytanie, czy kiedykolwiek czuli się dyskryminowani ze względu na wiek, a osoby młode – czy były świadkami ageizmu. Wnioski są następujące: prawie co trzeci senior w Polsce doświadczył dyskryminacji ze względu na wiek, najczęściej w poradniach lekarskich i na oddziałach szpitalnych (po 40,7% przypadków). Rzadziej w poradniach specjalistycznych (14,8%) oraz na izbach przyjęć (3,7%). Respondenci wskazali, że stereotypowo traktuje seniorów co drugi lekarz i prawie co piąta pielęgniarka, ale pacjenci czują się również dyskryminowani przez szpitalne recepcjonistki (15,6%).