Nietolerancja laktozy ma miejsce wtedy, gdy wytwarzana w jelicie cienkim ilość enzymu laktazy jest niewystarczająca do trawienia laktozy dostarczanej wraz z mlekiem i przetworami mlecznymi. Szacuje się, że ok. 70% dorosłej populacji na świecie ma ograniczoną ekspresję genów laktazy

Rozpowszechnienie nietolerancji laktozy jest różne w poszczególnych regionach i krajach. W Europie jej występowanie wynosi od 2% w Skandynawii do 70% na południu kontynentu, natomiast w Azji i u rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej oraz wśród Afroamerykanów może dotyczyć prawie wszystkich dorosłych.

Nietolerancja laktozy wynika z różnych przyczyn. Całkowity brak laktazy w błonie śluzowej jelita cienkiego jest zaburzeniem uwarunkowanym genetycznie i występuje bardzo rzadko. Objawy nietolerancji laktozy są obecne już w pierwszych dniach życia noworodka, wraz z rozpoczęciem karmienia piersią. Ponieważ laktoza jest cukrem występującym w mleku matki, w żywieniu niemowląt i dzieci konieczne jest w takiej sytuacji zastosowanie preparatów bezlaktozowych, a podczas rozszerzania diety należy wykluczyć produkty mleczne dostarczające laktozę oraz wszystkie pokarmy, w których ten cukier może być obecny w efekcie dodania do nich mleka lub jego przetworów.

Hipolaktazja wieku późnego, czyli zmniejszona zawartość laktozy w śluzówce jelita cienkiego, jest również uwarunkowana genetycznie. Zaburzenie to rozwija się >5 r.ż. i dotyczy dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Objawy nietolerancji laktozy pojawiają się po spożyciu ilości przekraczającej zdolność trawienia tego cukru, która jest osobniczo zmienna. Dlatego u każdej osoby z tego typu hipolaktazemią ilość tolerowanej laktozy w posiłkach jest różna.

Hipolaktazja wtórna może być natomiast spowodowana uszkodzeniem powierzchni błony śluzowej jelita na skutek infekcji, alergii pokarmowej, celiakii, chemioterapii, zespołów poresekcyjnych oraz innych. W takich sytuacjach po regeneracji błony śluzowej jelita najczęściej dochodzi do wznowienia produkcji laktazy i ustąpienia objawów nietolerancji laktozy.

Charakterystyka laktozy

Laktoza jest dwucukrem zbudowanym z glukozy i galaktozy. Występuje w mleku ssaków i jego przetworach oraz produktach spożywczych, a także potrawach, do których została dodana w procesie ich wytwarzania, np. poprzez dodanie mleka lub mleka w proszk...

Objawy nietolerancji laktozy

Objawami żołądkowo-jelitowymi nietolerancji laktozy są: biegunka osmotyczna z wodnistymi stolcami o pH <5,5 i zawartością substancji redukujących >0,5%, uczucie przelewania i pełności w brzuchu, ból brzucha, wzdęcia, nudności oraz nadmierne wytwar...