Wytyczne

Jak zwiększyć liczbę osób leczonych z powodu osteoporozy?

W celu zminimalizowania konsekwencji osteoporozy, m.in. powikłań z nią związanych, a także kosztów leczenia, szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów z wysokim ryzykiem złamań, czyli osoby z pierwszym złamaniem osteoporotycznym

Osteoporoza to powszechna choroba cywilizacyjna współczesnych społeczeństw wielu państw świata, w tym także Polski. Zwiększanie się liczby pacjentów z osteoporozą wynika z różnych przyczyn. W pierwszej kolejności należy wymienić przedłużającą się średnią długość życia, zmniejszoną aktywność fizyczną, zmiany w diecie (niedostatek produktów dostarczających wapń, a jednocześnie nadmiar takich, które zawierają składniki zmniejszające wchłanianie wapnia), powszechne stosowanie używek (największe znaczenie ma palenie papierosów), coraz szersze przyjmowanie niektórych leków (glikokortykosteroidy, antagoniści pompy protonowej, leki przeciwpadaczkowe, diuretyki pętlowe oraz zmniejszające krzepliwość).

Osteoporoza stała się jedną ze zdrowotnych plag, obok takich jak choroby układu krążenia, choroba zwyrodnieniowa stawów, cukrzyca, a także nowotwory. Dekada 2001-2010 została ogłoszona przez Światową Organizację Zdrowia (WHO – World Health Organization) „Dekadą kości i stawów”, co wskazuje na dostrzeżenie znaczenia problemu rozpowszechnienia chorób układu szkieletowego. W wymienionym czasie uwagę skupiały przede wszystkim choroba zwyrodnieniowa stawów oraz właśnie osteoporoza.

Osteoporoza − choroba szczególna

Dlaczego należy traktować ją wyjątkowo? Jest po temu wiele powodów, które przedstawiam poniżej.

Przede wszystkim − patofizjologia osteoporozy, która polega na zaniku tkanki kostnej. Proces ten prawie zawsze (z wyłączeniem wtórnych przyczyn, gdy można zakładać występowanie takiego zjawiska w konsekwencji różnych procesów chorobowych związanych z chorobą podstawową) przebiega bez żadnych wczesnych objawów klinicznych, a zwykle dopiero wystąpienie złamania powoduje rozpoznanie. Z tego powodu określa się osteoporozę mianem cichego złodzieja kości.

Po drugie, występuje bardzo często. Zgodnie z raportem Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) z 2019 r. dotyczy 2,1 miliona osób w naszym kraju (1,7 mln to kobiety, a 0,4 mln stanowią mężczyźni). Raport ten obejmuje dane z lat 2013-2018. Liczby te mogą być dzisiaj większe ze względu na rosnącą populację osób w podeszłym wieku. Duża liczba chorych i brak wczesnych objawów klinicznych upoważniają do określania osteoporozy cichą epidemią.

Idźmy dalej. Osteoporoza wiąże się z występowaniem złamań. Typowe złamanie osteoporotyczne to takie, które powstało w wyniku upadku z wysokości własnego ciała, ale zdarzają się także złamania niespowodowane urazem (np. w wyniku kaszlu, kichnięcia ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zapobieganie pierwszemu złamaniu − pierwszoplanowy cel terapeutyczny

Postępowanie lekarskie dotyczące osteoporozy skupia się w pierwszej kolejności na złamaniach. Złamanie osteoporotyczne stanowi − obok zaawansowanego wieku − jeden z najważniejszych czynników [...]

Objęcie terapią osób z grupy wysokiego ryzyka

Kluczowe pytanie brzmi: kogo leczyć? Skoro nie możemy tego sprawić wobec wszystkich potencjalnych pacjentów, to uwagę skupiają osoby z podwyższonym ryzykiem, tj. [...]

Obniżenie kosztów złamań

Sądzę, że misja nauki nie sprowadza się wyłącznie do prowadzenia badań naukowych i publikowania ich rezultatów. Istotą rzeczy jest dotarcie do jak [...]

Podsumowanie

Jako lekarze praktycy powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na osoby z pierwszym złamaniem osteoporotycznym. Każdego takiego pacjenta należy objąć wszechstronnym procesem diagnostycznym (densytometria, [...]

Do góry