Wytyczne

Postępowanie dietetyczne w niedokrwistości z niedoboru żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego

Niedokrwistość jest schorzeniem, w którym stwierdza się zmniejszenie stężenia hemoglobiny, hematokrytu i liczby czerwonych ciałek krwi poniżej wartości prawidłowych. Może być ona wywołana niewłaściwym odżywianiem, czyli niedoborem w diecie żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12, a także spowodowana chorobami szpiku, utratą krwi lub chorobami przewlekłymi

Niedokrwistość z niedoboru żelaza

Niedokrwistość z niedoboru żelaza, nazywana również niedokrwistością mikrocytarną i niedobarwliwą, wynika ze zbyt małej ilości tego składnika mineralnego w stosunku do potrzeb organizmu. W jej przebiegu dochodzi do upośledzenia syntezy hemoglobiny i powstawania erytrocytów mniejszych niż prawidłowe (MCV <82 fl) i zawierających mało hemoglobiny (MCH <27 pg). Jest to najpowszechniejsza postać niedokrwistości. Najczęściej spowodowana jest utratą krwi w wyniku przewlekłych krwawień, urazów, zaburzeń krzepnięcia, hemodializy, zabiegów operacyjnych. Innymi przyczynami niedokrwistości mogą być: zbyt mała podaż żelaza w diecie (co obserwowane jest najczęściej u małych dzieci, u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią), starszy wiek, dieta wegetariańska, zaburzenia wchłaniania, zwiększone zapotrzebowanie występujące w okresie rozwoju organizmu, a także u kobiet w ciąży i w trakcie karmienia piersią oraz podczas leczenia niedokrwistości megaloblastycznej.

Leczenie osób z niedokrwistością z niedoboru żelaza w pierwszej kolejności wymaga ustalenia jej przyczyny oraz uzupełnienia niedoborów tego składnika mineralnego w ustroju. Głównym sposobem leczenia jest podawanie preparatów żelaza drogą doustną. Powinny być one przyjmowane na czczo oraz w przerwach między posiłkami, ponieważ zawarte w pokarmach związki takie jak fosforany, fityniany, szczawiany i taniny zmniejszają wchłanianie żelaza. Przyjmowanie żelaza z posiłkiem może znacznie zmniejszyć jego biodostępność. Warto zaznaczyć, że preparaty zwierające wodorotlenek żelaza nie mają takich ograniczeń co do sposobu przyjmowania.

Ponadto preparaty żelaza należy przyjmować w odstępie czasowym w stosunku do zażytych leków alkalizujących oraz tetracykliny (2 godziny przed i 4 godziny po), a także unikać podczas suplementacji stosowania inhibitorów pompy protonowej, jeżeli jest to możliwe. Leczenie kontynuuje się przez mniej więcej 3 miesiące po zyskaniu normalizacji stężenia hemoglobiny we krwi, aby uzupełnić ustrojowe zapasy żelaza. Natomiast odpowiednia dieta bogata w składniki z dużą zawartością żelaza ma jedynie znaczenie pomocnicze w leczeniu, może być natomiast istotna w profilaktyce wystąpienia niedokrwistości.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

{{{|Fig. 1}}}

Niedokrwistość z niedoboru żelaza, nazywana również niedokrwistością mikrocytarną i niedobarwliwą, wynika ze zbyt małej ilości tego składnika mineralnego w stosunku do potrzeb organizmu. W jej [...]

Żelazo

Zawartość żelaza w organizmie dorosłego człowieka wynosi 3-4 g. Ten składnik mineralny związany jest głównie z hemoglobiną (ok. 70%) oraz mioglobiną, transferyną, enzymami [...]

Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego

Niedokrwistość megaloblastyczna jest wywoływana niedoborem w organizmie witaminy B12 lub kwasu foliowego. Witaminy te uczestniczą w syntezie zasad purynowych i pirymidynowych. Ich niedobór prowadzi [...]

Witamina B12

Nazwą witamina B12 określana jest grupa korynoidów zawierających w swojej cząsteczce nukleotyd dimetylobenzoimidazolowy i kobalt. Główne formy, w których witamina B12 występuje w organizmach ludzi i zwierząt, [...]

Witamina B9

Nazwa witamina B9 odnosi się do grupy pochodnych kwasu foliowego. W jej skład wchodzą foliany – pochodne mono- i poliglutaminowe, przy czym w żywności [...]

Dieta w niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego

Postępowanie dietetyczne w niedokrwistości megaloblastycznej ma znaczenie pomocnicze w terapii, której zasadniczym elementem jest adekwatna suplementacja witaminami. Celem diety jest zapewnienie odpowiedniej ilości [...]

Podsumowanie

Postępowanie dietetyczne w niedokrwistości ma głównie za zadanie zapewnienie prawidłowego zbilansowania diety zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami zdrowego żywienia, tak aby zapewnić podaż [...]

Do góry