Podczas XVIII Międzynarodowego Kongresu Psychiatria Medforum „Profilaktyka, terapia i rehabilitacja w psychiatrii”, który odbył się w dniach 12-14 grudnia 2024 r. w Wiśle, przeprowadzono dyskusję zatytułowaną: „ADHD i ASD – debata, jak się odnaleźć pomiędzy wytycznymi a presją nowych czasów”.

Dyskusja dotyczyła obecnych wyzwań związanych z diagnozowaniem i leczeniem ADHD w Polsce, zwłaszcza w kontekście wzrostu zainteresowania tym zaburzeniem w ostatnich latach. ADHD, tradycyjnie kojarzone z dziećmi, coraz częściej jest diagnozowane u dorosłych, co prowadzi do nowych wyzwań w psychiatrii. Zwrócono uwagę na znaczący wzrost liczby pacjentów starających się o diagnozę ADHD, często pod wpływem mediów lub samodzielnych poszukiwań informacji w internecie. Szacuje się, że w Polsce ok. miliona dorosłych może się zmagać z tym zaburzeniem, ale liczba faktycznie zdiagnozowanych oscyluje jedynie w granicach 100-120 tys. Zjawisko to wskazuje na duży odsetek niezdiagnozowanych przypadków, ale także na potencjalne ryzyko nadmiernej diagnozy w sytuacjach, gdy objawy ADHD są mylone z innymi zaburzeniami, takimi jak depresja, zaburzenia lękowe lub osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline (BPD − borderline personality disorder).

Podkreślono, że proces diagnostyczny ADHD powinien być wieloetapowy i bazować na rzetelnych wytycznych, które uwzględniają historię objawów z dzieciństwa, współistniejące zaburzenia oraz szeroki kontekst funkcjonowania pacjenta. Obecnie brakuje wyszkolonej w tym obszarze kadry psychiatrów dorosłych. Brak szerszej bazy specjalistów prowadzi niekiedy do szybkich, często nierzetelnych diagnoz, dokonywanych podczas jednej wizyty przez osoby entuzjastycznie nastawione do diagnozowania ADHD. Dodatkowo proces diagnostyki ADHD bywa rozbudowywany i wykorzystywany w celach komercyjnych, co budzi kontrowersje etyczne w środowisku medycznym. Poruszono również aspekt psychologiczny zdiagnozowania ADHD, wskazując, że diagnoza tego zaburzenia często staje się dla pacjentów narzędziem identyfikacji oraz sposobem na wyjaśnienie trudności życiowych. Może to prowadzić do stygmatyzacji, ale jednocześnie do lepszego zrozumienia potrzeb pacjentów i ich problemów neuropsychicznych.