W skrócie

Wirus zapalenia wątroby typu B jest powszechnym patogenem wirusowym, który na całym świecie odpowiada za istotne obciążenie służby zdrowia. W ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat znacznie poszerzyła się wiedza o naturalnym przebiegu zakażenia HBV. W patogenezie ważną rolę pełni dynamiczna równowaga między replikacją wirusa a odpowiedzią układu immunologicznego gospodarza. U większości osób dorosłych z prawidłową czynnością układu immunologicznego większość zakażeń HBV samoistnie ustępuje, u większości noworodków i niemowląt przechodzi natomiast w postać przewlekłą. Przewlekłe zakażenie HBV ma cztery fazy: 1) stan tolerancji immunologicznej, 2) przewlekłe zapalenie wątroby z dodatnim antygenem HBe, 3) bezobjawowe nosicielstwo antygenu HBs, 4) przewlekłe zapalenie wątroby bez obecności antygenu HBe. Przewlekłe zapalenie wątroby z antygenem lub bez antygenu HBe może postępować w stronę marskości wątroby, z jej odległymi konsekwencjami – niewydolnością wątroby i rakiem wątrobowokomórkowym. Zidentyfikowano kilka czynników prognostycznych pozwalających przewidywać odległe skutki zakażenia: stężenie DNA wirusa HB, obecność antygenu HBe, aktywność aminotransferaz w surowicy krwi i obecność pewnych genotypów HBV. Zasadne jest więc monitorowanie wszystkich pacjentów z przewlekłym zakażeniem HBV w celu typowania kandydatów do leczenia przeciwwirusowego i ustalania optymalnego momentu jego wdrożenia, wyodrębnienia osób zagrożonych rozwojem powikłań i wczesnego wykrywania raka wątrobowokomórkowego.

Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B stanowi wyzwanie dla zdrowia światowego, bo dotyczy prawie 2 miliardów ludzi na całym świecie. U blisko 400 mln chorych zakażenie przechodzi w postać przewlekłą, a szacuje się, że rocznie prawie 1 milion ludzi umiera z powodu chorób wątroby związanych z HBV.¹ Według danych Centers for Disease Control and Prevention częstość rozpoznawania nowych zakażeń HBV w Stanach Zjednoczonych zmniejsza się stale od połowy lat 80. ubiegłego wieku,^2-4 co przypisuje się takim działaniom w zakresie ochrony zdrowia publicznego jak badania przesiewowe kobiet w ciąży, szczepienie niemowląt i młodzieży oraz jednorazowy sprzęt do iniekcji.⁵ Jeżeli częstość nowych zakażeń w USA będzie się wciąż zmniejszać, zmniejszy się pula zakażonych osób i można będzie mieć nadzieję na przerwanie endogennej transmisji choroby. Niestety wciąż jeszcze nie widać spadku częstości występowania przewlekłego zakażenia HBV.⁶ W ciągu ostatnich 10 lat o ponad połowę zwiększyła się częstość hospitalizacji związanych z HBV, przypadków raka wątroby i zgonów, przede wszystkim z powodu napływu imigrantów z obszarów endemicznych.⁷