Gastroenterologia

Zaburzenia lipidowe u pacjentów z MAFLD – postępowanie w praktyce klinicznej

dr hab. n. med. Iwona Gorczyca-Głowacka, prof. UJK1

lek. Agnieszka Ciba-Stemplewska2,3

dr n. med. Magdalena Dolecka-Ślusarczyk2,3

1Katedra Psychiatrii, Collegium Medicum, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach 
2Katedra Chorób Wewnętrznych i Medycyny Rodzinnej, Collegium Medicum, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach 
3Kliniczny Oddział Chorób Wewnętrznych, Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Iwona Gorczyca-Głowacka, prof. UJK

Katedra Psychiatrii, Collegium Medicum,

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

al. IX Wieków Kielc 19A, 25-516 Kielce

e-mail: iwona.gorczyca@ujk.edu.pl

  • Stłuszczeniowa choroba związana z zaburzeniami metabolicznymi (MAFLD) często współistnieje z dyslipidemią, a zależność między tymi schorzeniami jest dwukierunkowa
  • Pacjenci, u których stwierdza się obie choroby, zwykle są obciążeni wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym i konieczna jest u nich ścisła kontrola parametrów lipidowych
  • W artykule przedstawiono aktualne zalecenia i praktyczne algorytmy ułatwiające bezpieczne i skuteczne leczenie zaburzeń lipidowych u pacjentów z MAFLD

Stłuszczeniowa choroba wątroby związana z zaburzeniami metabolicznymi (MAFLD – metabolic-associated fatty liver disease) występuje powszechnie, wynika głównie z otyłości trzewnej, a do jej poważnych następstw zalicza się rozwój składowych zespołu metabolicznego1-3. U pacjentów z MAFLD częściej niż u osób z prawidłową funkcją wątroby występują schorzenia sercowo-naczyniowe, w tym także choroby sercowo-naczyniowe związane z miażdżycą (ASCVD – atherosclerotic cardiovascular disease)4,5. Rokowanie pacjentów z MAFLD nie wynika z powikłań wątrobowych, a zależy głównie od istotnego rozpowszechnienia czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, w tym także dyslipidemii i schorzeń sercowo-naczyniowych w tej grupie chorych6,7.

Rozpowszechnienie dyslipidemii u pacjentów z MAFLD

Zgodnie z aktualnymi kryteriami diagnostycznymi MAFLD rozpoznaje się u pacjentów, u których występują cechy stłuszczenia wątroby (w badaniu obrazowym lub biochemiczne cechy uszkodzenia wątroby) oraz jedno z kryteriów klinicznych: cukrzyca typu 2, nadmierna masa ciała lub dwa z określonych czynników, w tym niskie stężenie cholesterolu frakcji lipoprotein o dużej gęstości (HDL-C – high-density lipoprotein cholesterol) lub wysokie stężenie triglicerydów (TG)8. Zatem dyslipidemia jest obecna u znacznego odsetka pacjentów z MAFLD z dwóch powodów. Po pierwsze, MAFLD rozpoznaje się u pacjentów ze schorzeniami, z którymi dyslipidemia często współistnieje; po drugie, w kryteriach rozpoznania MAFLD ujęte są nieprawidłowe wartości wybranych frakcji cholesterolu.

Chen i wsp.9 wykazali, że w grupie 139 170 badanych częstość występowania MAFLD wynosiła 26,1%. Dyslipi­demię rozpoznano u 80% pacjentów z MAFLD i u 41,7% pacjentów z prawidłową funkcją wątroby. Podobnie częstość występowania zespołu metabolicznego i hiperurykemii była wyższa u pacjentów z MAFLD niż w populacji bez tego schorzenia (53,2% vs 10,1% oraz 45% vs 16,8%)9. W tym samym badaniu wykazano, że nieprawidłowe stężenie TG było wraz z wiekiem, podwyższonym wskaźnikiem masy ciała (BMI – body mass index) oraz ze zwiększonymi stężeniami glukozy na czczo i kwasu moczowego predyktorem rozwoju MAFLD.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Charakterystyka dyslipidemii u pacjentów z MAFLD

Patogeneza zaburzeń lipidowych u pacjentów z MAFLD jest złożona. Stłuszczeniowa choroba wątroby związana z zaburzeniami metabolicznymi jest spowodowana przewlekle dodatnim bilansem energetycznym, który prowadzi [...]

Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z dyslipidemią i MAFLD

W celu zaplanowania leczenia hipolipemizującego konieczna jest kompleksowa ocena pacjenta uwzględniająca występowanie klasycznych i nieklasycznych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego oraz schorzeń sercowo-naczyniowych i metabolicznych. Zgodnie [...]

Wartości docelowe w leczeniu hipolipemizującym u pacjentów z MAFLD

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi pierwszorzędowym celem leczenia hipolipemizującego jest osiągnięcie docelowych wartości stężenia LDL-C17. Ponieważ u większości pacjentów z MAFLD współistnieje zespół metaboliczny i chorzy [...]

Leczenie farmakologiczne dyslipidemii u pacjentów z MAFLD

Postępowanie w dyslipidemii u pacjentów z MAFLD obejmuje, tak jak w populacji ogólnej, postępowanie niefarmakologiczne i farmakologiczne. Farmakoterapia zaburzeń lipidowych u pacjentów z MAFLD jest wyzwaniem dla lekarza [...]

Leki poprawiające metabolizm wątroby u pacjentów z dyslipidemią

Zgodnie z opinią ekspertów PTK, by poprawić rokowanie u pacjentów z MAFLD i współistniejącymi schorzeniami, w tym dyslipidemią, należy dążyć do osiągnięcia wartości docelowych w leczeniu hipolipemizującym [...]

Podsumowanie

Biorąc pod uwagę coraz powszechniejsze występowanie MAFLD z powodu rozpowszechnienia otyłości i innych schorzeń metabolicznych predysponujących do jej rozwoju, konieczne jest ustalenie skutecznego [...]

Do góry