prof. dr hab. n. med. Dariusz Moczulski

Szanowni Państwo!

Zastanawiam się, czy w medycynie, czyli w sposobie przeprowadzania diagnostyki i leczenia, istnieje pojęcie mody. Według „Słownika języka polskiego” PWN obok definicji mody dotyczącej sposobu ubierania się, czesania i makijażu pojawia się druga, która brzmi: „krótkotrwała popularność czegoś nowego w jakiejś dziedzinie”. Jeżeli szukamy informacji na temat mody w Wikipedii, to znajdujemy tam zdanie: „ze względu na presję grupy [moda] jest narzucana jednostkom, które ją bezrefleksyjnie powielają”.

Zastanawiam się więc, czy można w medycynie odróżnić nowoczesność od mody. Na ile nowe metody diagnostyki i leczenia są modą, a na ile są one rzeczywiście lepsze od dotychczas stosowanych i sprawdzonych sposobów postępowania. Jak reagować na presję grupy, która będzie próbować nam modę narzucać?

W naszej pracy przy każdym chorym i za każdym razem powinniśmy na nowo przeprowadzać analizę stosunku korzyści do ryzyka stosowanych metod diagnostycznych i terapeutycznych. Nowe procedury z definicji powinny mieć lepszy stosunek korzyści do ryzyka niż te wykorzystywane do tej pory. Wadą nowych metod jest to, że nie możemy się odnieść do własnego doświadczenia dotyczącego ich stosowania i zwykle sięgamy do zaleceń towarzystw naukowych. Zalecenia te są gotową ramką, którą możemy wykorzystać. Nie zawsze jednak dany przypadek mieści się w takiej ramce. W takich sytuacjach należy więc samemu stworzyć nową ramkę pasującą do danego przypadku, a nie próbować na siłę wpychać go do nieprzystającej ramki z zaleceń. Nową ramkę tworzymy, analizując stosunek korzyści do ryzyka. Jeżeli jest on niekorzystny, nie powinniśmy wdrażać danej metody diagnostycznej czy terapeutycznej, nawet gdyby była ona zalecana w nieskończonej liczbie rekomendacji. No bo w końcu to nie rekomendacje są najwyższym dobrem w medycynie, tylko zdrowie i życie chorego.

W obecnym numerze „Medycyny po Dyplomie” polecam artykuł „Przewlekła obturacyjna choroba płuc – rola każdego internisty”. Artykuł ten w przystępny sposób aktualizuje wiedzę na ten temat.