Temat numeru
Przewlekła obturacyjna choroba płuc – rola każdego internisty
dr n. med. Iwona Damps-Konstańska
- Zalecenia postępowania niefarmakologicznego i farmakologicznego na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej
- Wskazania do domowej tlenoterapii i nieinwazyjnej wentylacji
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to jedno z tych schorzeń, z którymi lekarze interniści spotykają się najczęściej. Należy do chorób cywilizacyjnych. Do czynników ryzyka POChP zaliczamy: palenie tytoniu (najczęstsza przyczyna choroby), ale także używanie e-papierosów, wapowanie, infekcje dróg oddechowych (w tym w dzieciństwie), przebycie gruźlicy, niską masę urodzeniową i czynniki genetyczne (m.in. niedobór α1-antytrypsyny). Niestety najczęściej choroba długo pozostaje nierozpoznana i dopiero gdy nasilenie objawów takich jak duszność i przewlekły kaszel jest znaczące lub dojdzie do zaostrzenia choroby, ustalane jest rozpoznanie. Podstawowym badaniem diagnostycznym w diagnozowaniu POChP jest spirometria. Utrwalona obturacja, czyli stwierdzenie zwężenia po podaniu leku rozszerzającego oskrzela, jest warunkiem rozpoznania POChP. Obturacja (w tym utrwalona) może występować także w innych chorobach, spośród których najczęstsza to astma.
Każdy internista powinien rozpoznawać POChP, leczyć ją zgodnie ze standardami, w tym zapobiegać zaostrzeniom choroby, optymalizować terapię po zaostrzeniach oraz kierować na konsultację do pneumonologa (zwłaszcza jeśli utrzymują się nasilone objawy choroby, występują częste zaostrzenia lub doszło do przewlekłej niewydolności oddechowej).
Kiedy internista powinien podejrzewać POChP?
Rozpoznanie w grupach ryzyka
Należy dążyć do wczesnego rozpoznania choroby. Występowanie czynników ryzyka, z których najczęściej występującym jest palenie tytoniu w wywiadzie, stanowi wskazanie do wykonania badania spirometrycznego. Należy jednak pamiętać, że do czynników ryzyka zaliczamy także infekcje układu oddechowego (zwłaszcza przebyte w dzieciństwie), w tym gruźlicę, narażenie na zanieczyszczenia powietrza, uwarunkowania genetyczne oraz zaburzenia rozwoju płuc (związane z wcześniactwem i niską masą urodzeniową). Zgodnie ze stanowiskiem Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) wyróżniamy siedem etiotypów POChP (tab. 1).
Rozpoznanie u osób zgłaszających się z powodu duszności i kaszlu
Wskazaniem do diagnostyki w kierunku POChP są objawy z układu oddechowego: przewlekły kaszel i duszność. Objawy POChP (jeśli nie występują genetyczne czynniki ryzyka) najczęściej pojawiają się w 5-6 dekadzie życia. Zazwyczaj chorzy zgłaszają się z...
