Doustne leki pierwszego rzutu w leczeniu stwardnienia rozsianego – spełnienie oczekiwań

dr n. med. Arkadiusz Węglewski

Klinika Neurologii, University of Copenhagen Herlev Hospital, Dania

Adres do korespondencji: Arkadiusz Węglewski PhD, Neurologisk Afdeling, Herlev Hospital, Herlev Ringvej 75, 2730 Herlev, Denmark; e-mail: arkweg@icloud.com

Stosowanie doustnych leków – teryflunomidu i  fumaranu dimetylu – w leczeniu stwardnienia rozsianego jest proste i wygodne dla pacjenta. Oba te leki wymagają jednak przestrzegania reżimu badań kontrolnych.

Wprowadzenie

Wrzesień 2012 roku jest momentem przełomowym w historii leczenia stwardnienia rozsianego (SM – sclerosis multiplex) i bez większej przesady wydarzenie z tym związane można określić mianem kamienia milowego zarówno dla chorych, jak i dla nas, neurologów zajmujących się pacjentami z tą chorobą. W tym momencie FDA zatwierdziła do powszechnego użytku w Stanach Zjednoczonych teryflunomid (TF), doustny lek immunomodulujący, w dawce 7 lub 14 mg raz dziennie w leczeniu łagodnego i umiarkowanie aktywnego SM. Co prawda pierwszym doustnym lekiem dopuszczonym w leczeniu SM już w 2011 roku był fingolimod, jednak lek ten był i nadal jest głównie lekiem drugiego rzutu i zasadniczo nie jest stosowany jako pierwszy w terapii tej choroby. Teryflunomid został zatwierdzony w Unii Europejskiej we wrześniu 2013 roku w dawce 14 mg raz dziennie, a od 13 października 2013 roku jest stosowany w Danii. Ta data również dla mnie jest szczególna, ponieważ dokładnie tego dnia zleciłem TF u pierwszej chorej, wówczas 41-letniej kobiety, z 10-letnim wywiadem SM, dotychczas leczonej interferonem β-1a (INFβ-1a). Chora źle tolerowała wstrzyknięcia interferonu i oczekiwała zmiany na tabletkę. Już kilka miesięcy później duńskie zalecenia terapeutyczne zostały zmodyfikowane i TF stał się lekiem pierwszego wyboru w terapii SM. Stan ten utrzymuje się do dziś, z tym że poszerzono wskazania także o klinicznie izolowany syndrom (CIS – clinically isolated syndrome), gdzie TF jest również lekiem pierwszego wyboru.

Kolejnym bardzo ważnym wydarzeniem w leczeniu SM było zatwierdzenie przez FDA w 2013 roku oraz przez EMA (European Medicines Agency) w lutym 2014 roku drugiej tabletki, czyli fumaranu dimetylu (DMF) w dawce 240 mg dwa razy dziennie. Lek ten w Danii został wprowadzony latem 2014 roku i stał się szybko lekiem alternatywnym dla TF. W duńskich standardach jest lekiem drugiego wyboru zaraz po TF (lub alternatywnym dla niego w pewnych sytuacjach klinicznych).

Wprowadzenie DMF było ważne, ponieważ rozszerzyło możliwości i pozwoliło na pewną elastyczność w terapii. Oba te leki są obecnie w Danii absolutnie pierwszoplanowe u nowo diagnozowanych chorych oraz u pacjentów wymagających zmiany z terapii iniekcyjnej z powodu złej tolerancji. Skutkiem tego jest to, że obecnie w Danii 2900 chorych z SM i CIS jest leczonych TF, a 1500 (z SM) – DMF.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Duńskie standardy leczenia

Obowiązujące w Danii wytyczne leczenia SM są bardzo precyzyjne i nie pozostawiają wiele miejsca na improwizację (ryc. 1). Wyznacza je duńska rada do [...]

Materiał własny

W okresie od października 2013 roku do czerwca 2018 roku w Klinice Neurologii szpitala Herlev włączyliśmy TF u 125 chorych w wieku od 19 do [...]

Omówienie

Praca ta nie jest i nigdy nie była próbą porównywania head to head dwóch wiodących obecnie w Danii leków pierwszego rzutu w leczeniu SM. [...]

Wnioski (na podstawie własnych doświadczeń)

1. Leczenie TF i DMF jest proste i wygodne dla pacjenta.
Do góry