ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Ostry udar niedokrwienny i przemijające niedokrwienie mózgu – diagnostyka i leczenie
dr hab. n. med. Małgorzata Wiszniewska1,2
prof. dr hab. n. med. Anna Członkowska3,4
- W artykule omówiono wybrane zagadnienia z zakresu diagnostyki i leczenia ostrego udaru niedokrwiennego i przemijającego niedokrwienia mózgu
- Przedstawiono nowe informacje na temat postępowania w ostrym okresie udaru niedokrwiennego i wskazano, na co warto zwrócić uwagę, omówiono też szczegółowo metody profilaktyki pierwotnej i wtórnej udaru
Ostry udar mózgu jest stanem nagłego i bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego pacjenta dotkniętego nim należy traktować od samego początku jako wymagającego natychmiastowego działania według określonych zasad, mając na uwadze, że może on być potencjalnym kandydatem do leczenia reperfuzyjnego: dożylnej trombolizy lub trombektomii1-7.
Ostry udar mózgu według obowiązującej definicji to nagłe wystąpienie ogniskowych zaburzeń neurologicznych lub objawów uogólnionych uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (mózgu, rdzenia kręgowego lub siatkówki) mających przyczynę naczyniową, które utrzymują się ponad 24 godziny lub wcześniej doprowadzają do zgonu8. Natomiast gdy objawy wycofują się w ciągu 24 godzin i nie stwierdza się żadnych zmian w badaniach obrazowych, zdarzenie takie określane jest mianem przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA – transient ischemic attack)9,10. Zazwyczaj objawy TIA ustępują w ciągu godziny. Jeżeli po incydencie TIA w wykonanym badaniu obrazowym znajdują się świeże zmiany niedokrwienne, stwierdza się udar8,10-12. TIA, podobnie jak udar mózgu, wymaga wdrożenia szybkiej diagnostyki i leczenia profilaktycznego, ponieważ już w pierwszych dniach po nim w niemałym odsetku przypadków dochodzi do udaru mózgu13-15.
Ostry udar mózgu
Każdy chory z podejrzeniem udaru mózgu (UM) powinien jak najszybciej zostać przetransportowany do szpitala, w którym znajduje się oddział udarowy (OU) i istnieje możliwość wykonania badań neuroobrazowych oraz laboratoryjnych, a także wdrożenia dożylnego leczenia trombolitycznego przez całą dobę 7 dni w tygodniu. Wszystkie przypadki podejrzenia UM należy zgłaszać telefonicznie do centrum powiadamiania ratunkowego, gdzie telefon powinien być odbierany przez kompetentnego pracownika, który potrafi dobrze zebrać wywiad, aby do OU kierowany był właściwy pacjent. Rokowanie pacjenta z udarem mózgu leczonego na OU jest lepsze w porównaniu z leczonym na innym oddziale16.
Po przyjeździe pogotowia ratunkowego do chorego, u którego podejrzewa się UM, lekarz lub ratownik powinien zebrać wywiad ukierunkowany na ewentualny udar, nie zapominając o innych przyczynach wystąpienia ogniskowych lub uogólnionych objawów neurol...
