KONKURS! Aż 100 nagród do wygrania > Obejrzyj video lub wysłuchaj podcastów z serii Pacjent z infekcjami gardła w gabinecie lekarza POZ i weź udział w quizie | Sprawdź >
Neuroinfekcje
Immunologia poinfekcyjna – ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia
lek. Bartłomiej Borawski1
dr n. med. Agata Czarnowska2
prof. dr hab. n. med. Alina Kułakowska2
prof. dr hab. n. med. Joanna Zajkowska3
- W artykule szczegółowo omówiono epidemiologię, definicję, etiologię i etiopatogenezę, obraz kliniczny, diagnostykę, rozpoznawanie i diagnostykę różnicową oraz leczenie ostrego rozsianego zapalenia mózgu i rdzenia, a także rokowanie w tym schorzeniu
- Mimo że rokowanie chorych z ostrym rozsianym zapaleniem mózgu i rdzenia jest z reguły korzystne, w ciężkich przypadkach choroba ta może powodować odległe następstwa
Ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia (ADEM – acute disseminated encephalomyelitis), nazywane również pozakaźnym zapaleniem mózgu i rdzenia kręgowego, jest ostrą zapalno-demielinizacyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego (OUN) o podłożu autoimmunologicznym, należącą do grupy nabytych zespołów demielinizacyjnych (ADS – acquired demyelinating syndrome)1. Choroba objawia się encefalopatią o różnym stopniu nasilenia występującą wraz z wieloogniskowymi objawami ubytkowymi i zaburzeniami funkcji korowych u pacjentów bez chorób demielinizacyjnych w wywiadzie2,3. Obraz kliniczny zależny jest od lokalizacji zmian i stopnia nasilenia demielinizacji4. Typowo początek objawów jest nagły, a choroba ma przebieg jednofazowy. W 50-75% przypadków ADEM związane jest z poprzedzającą początek schorzenia infekcją, rzadziej ze szczepieniem bądź podaniem surowicy odpornościowej. Rozpoznanie choroby polega przede wszystkim na wykluczeniu innych możliwych przyczyn dolegliwości, co podkreśla istotność przeprowadzenia dokładnej diagnostyki różnicowej5. Odróżnienie pierwszego rzutu stwardnienia rozsianego (SM – sclerosis multiplex) od ADEM może sprawiać znaczne trudności diagnostyczne, szczególnie w przypadku pacjentów, u których początek objawów jest nietypowy i ma charakter nawracający1. Zwykle rokowanie w ADEM jest korzystne, a choroba kończy się wyzdrowieniem, w ciężkich przypadkach może jednak powodować odległe następstwa, włączając w to ciężkie kalectwo, a nawet prowadzić do zgonu.
Epidemiologia
Ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia występuje na całym świecie, dotyczy pacjentów wszystkich ras, obu płci i każdej grupy wiekowej6. Najczęściej jednak dotyka dzieci, a szczyt zachorowań przypada na 5-8 rok życia3. Częstość występowania ADEM ...
Etiologia i etiopatogeneza
Etiopatogeneza choroby nie jest dokładnie poznana. Powszechnie zaakceptowana teoria zakłada istnienie pierwotnego środowiskowego czynnika zapalnego i wtórnej nadmiernej aktywacji układu immunologicznego u genetycznie podatnych osób, co prowadzi do...
W 50-85% przypadków wystąpienie ADEM jest poprzedzone infekcją, częściej wirusową (wirus Epsteina-Barr, odry, świnki, różyczki, grypy, ospy wietrznej i opryszczki)4. Wśród chorób odpowiedzialnych za wystąpienie demielinizacji upatruje się infekcji...