Zaburzenia zachowania podczas REM należą do grupy parasomnii i charakteryzują się wzmożoną aktywnością ruchową podczas tej fazy snu polegającą na złożonych zachowaniach motorycznych i/lub wokalizacji.

Poprzednie wytyczne dotyczące leczenia RBD zostały opublikowane w 2010 r. przez American Academy of Sleep Medicine (AASM)¹. Pod koniec 2022 r. organizacja wydała nowe zalecenia² wraz z załączonym przeglądem systematycznym³, zapewniając kompleksową ich aktualizację.

Zaburzenia zachowania w fazie snu REM

W warunkach fizjologicznych w czasie fazy snu REM występują marzenia senne połączone z atonią mięśni³. W przypadku zaburzeń atonia nie występuje (RWA – REM sleep without atonia), co prowadzi do niekontrolowanych zachowań związanych z realistycznymi i często nieprzyjemnymi marzeniami sennymi.

Zachowania dotyczące RBD są bardzo różne u poszczególnych pacjentów i zmienne, jeśli chodzi o kolejne noce u tych samych osób. Chociaż podstawowa definicja RBD obejmuje złożone, często niebezpieczne epizody zachowań związane z realistycznymi snami (np. głośne krzyczenie, kopanie, szarpanie się), w praktyce klinicznej w większości przypadków notowane są objawy łagodne, często niezauważalne przez wiele miesięcy lub lat. Zaliczają się do nich drobne tiki nerwowe i mimowolne ruchy początkowo obejmujące kończyny, występujące co kilka sekund lub minut, które mogą być niezwiązane z konkretną treścią marzeń sennych. Niemniej potencjalnie niebezpieczne zachowania związane z nieprzyjemnymi marzeniami sennymi pojawiają się w każdym momencie, co może być powodem niepokoju chorych i trudne do wyjaśnienia partnerowi dzielącemu wspólne łóżko, a także rodzinie.

Częstość występowania tych zaburzeń w populacji ogólnej jest nieznana, szacunkowo wynosi mniej więcej 0,5-1%^4,5. Dane z badań ankietowych sugerują, że 1 na 20 starszych osób może mieć RBD. Zaburzenie jest zwykle rozpoznawane u mężczyzn w średnim lub starszym wieku, co nie oznacza, że nie wystąpi u kobiet ani osób w różnym wieku.

Zaburzenia te mogą mieć charakter idiopatyczny, wtórny do podstawowej choroby neurologicznej, zwłaszcza choroby Parkinsona (PD – Parkinson’s disease) i otępienia z ciałami Lewy’ego (DLB – dementia with Lewy bodies), lub wywołany przyjmowaniem leków, przede wszystkim przeciwdepresyjnych, które zwiększają stężenie serotoniny. Wszyscy pacjenci z RBD powinni przejść gruntowne badanie neurologiczne w celu zidentyfikowania innych współwystępujących schorzeń mogących zaburzać fazę snu REM.