Zakrzepica żylna mózgu to rzadka choroba układu nerwowego, która jest konsekwencją zakrzepicy żył mózgowych i/lub zatok żylnych opony twardej, najczęściej zatoki strzałkowej górnej¹. Częstość jej występowania w krajach wysoko rozwiniętych ocenia się w skali roku na 1,32 na 100 tys. osób². Stanowi ona 0,5-1% wszystkich udarów³, w większości przypadków dotyczy ludzi młodych, a <10% stanowią pacjenci >65 r.ż.⁴ W grupie młodych osób dominują kobiety, co ma związek z zależnymi od płci czynnikami ryzyka CVT⁵.

Obserwowany w ostatnich latach wzrost liczby zachorowań wynika prawdopodobnie z coraz większej świadomości tego schorzenia oraz dostępności bardziej zaawansowanych technik neuroobrazowych, co umożliwia postawienie właściwego rozpoznania w nietypowych przypadkach. Różnorodność objawów i niejednorodny przebieg kliniczny, mnogość przyczyn powodujących CVT sprawiają, że pozostaje ona istotnym problemem diagnostycznym i terapeutycznym. Zbyt późne ustalenie rozpoznania może prowadzić do zagrażającego życiu postępu choroby⁵.

Czynniki ryzyka

Ważnymi czynnikami ryzyka CVT są^5,6:

• trombofilia zarówno wrodzona, jak i nabyta
• choroby zapalne
• nowotwory, które są wspólne także dla innych żylnych chorób zakrzepowo-zatorowych.

Najczęstszymi trombofiliami zidentyfikowanymi u pacjentów z CVT okazały się: polimorfizm genu protrombiny G20210A (w 6-20% CVT), mutacja czynnika V Leiden G1691A (10-24%), zespół antyfosfolipidowy (APS – antiphospholipid syndrome; 6-8%), rzadziej – niedobory białek typu C, S oraz antytrombiny (AT) III (0-9%)⁷. Potwierdzono także związek hiperhomocysteinemii ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na CVT (skorygowany iloraz szans [OR – odds ratio] 4,07; 95% przedział ufności [CI – confidence interval] 2,54-6,52)⁸.