Szczególnie cenną metodą leczenia chorych ze stożkiem rogówki jest skojarzenie sieciowania włókien kolagenowych z wszczepem pierścieni śródrogówkowych.

Stożek rogówki jest przykładem niezapalnej, postępującej ektazji rogówki, która jest zazwyczaj obustronna i zajmuje jej centralny oraz paracentralny obszar. Nazwa wywodzi się od greckiego słowa kerato oznaczającego róg oraz łacińskiego conus oznaczającego stożek.

Pierwsze wzmianki o stożku rogówki pochodzą z pracy doktorskiej niemieckiego okulisty Burcharda Maucharta, który opisał tę dystofię w 1748 r. pod nazwą staphyloma diaphanum. Jednak dopiero w 1854 r. brytyjski lekarz John Nottingham wyodrębnił stożek jako jednostkę chorobową.¹ W 1859 r. William Bowmann rozpoznał chorobę za pomocą oftalmoskopu,² a w 1888 r. Eugene Kalt skonstruował specjalne nakładki twardówkowe poprawiające ostrość widzenia u pacjentów ze stożkiem rogówki.³

Epidemiologia

Stożek rogówki jest zaliczany do najczęstszych zaburzeń rogówki. Częstość jego występowania oszacowano na 50-230 na 100 000 osób.⁴ Choroba w równym stopniu dotyczy różnych ras, nie zauważono także determinacji płci. Typowo choroba ta ma swój początek w okresie dojrzewania i wykazuje progresję do 3-4 dekady życia. Może jednak rozpocząć się później i tym samym zahamować swój postęp w każdym wieku. Rzadko ujawnia się przed 10 r.ż.

Choroba najczęściej ma charakter izolowany. Stwierdzono jednak współistnienie stożka rogówki z wieloma jednostkami chorobowymi, co ilustruje tabela 1.⁵

Etiologia i patogeneza stożka rogówki

Jednoznaczna przyczyna choroby nadal nie została wyjaśniona. Etiologia jest wieloczynnikowa. Liczne badania wykazały, iż istnieje silny związek między pocieraniem oczu a rozwojem stożka rogówki.⁶ Może to być spowodowane aktywacją procesów gojenia się ran wtórnych do mechanicznego urazu i uruchamianiem ścieżek sygnałowych, dających początek zmianom morfologii rogówki. Przyczyną może okazać się również bezpośrednie tarcie między keratocytami, w wyniku czego wytwarza się zwiększone ciśnienie hydrostatyczne w oku. Jedną z przyczyn mikrourazów rogówki, które mogą zainicjować patologiczne procesy jej przebudowy, jest noszenie soczewek kontaktowych. U pacjentów używających tej metody korekcji wady refrakcji stwierdzono zwiększone od 2 do 40 razy wydzielanie markerów prozapalnych – interleukiny 6 (IL-6), cząsteczek adhezyjnych ICAM-1 i VCAM-1, a także oraz 8-krotnie większe stężenie działającej przeciwzapalnie IL-10.⁷

Zaproponowano również hipotezy genetycznego uwarunkowania stożka rogówki. Jednym z najsilniejszych dowodów jest duża zgodność współwystępowania tego zaburzenia u bliźniąt jednojajowych. Obciążający wywiad rodzinny odnotowano w 6-8% przypadków, a w...